Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945 - BƯỚC NGOẶT VĨ ĐẠI CỦA LỊCH SỬ DÂN TỘC
80 năm - Tỏa sáng tinh thần độc lập, tự do và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam
Tháng Tám năm 1945, dưới sự lãnh đạo thiên tài của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân tộc Việt Nam đã vùng lên giành chính quyền về tay Nhân dân, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do, tiến lên chủ nghĩa xã hội. 80 năm trôi qua, tầm vóc và ý nghĩa thời đại của Cách mạng Tháng Tám vẫn soi sáng con đường đi tới của dân tộc, khơi dậy niềm tự hào, ý chí tự lực tự cường, quyết tâm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nguyên nhân thắng lợi: Sự kết tinh sức mạnh dân tộc và thời đại
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945 là kết quả của một quá trình chuẩn bị bền bỉ, toàn diện dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương (tên gọi của Đảng Cộng sản Việt Nam trong giai đoạn 1930-1951). Ngay từ khi ra đời (03/02/1930), Đảng đã xác định mục tiêu giải phóng dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu, coi độc lập là nền tảng để tiến tới xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đây là sự lựa chọn chiến lược sáng suốt, phù hợp với khát vọng ngàn đời của dân tộc và xu thế vận động của thời đại.
Từ đường lối đúng đắn ấy, Đảng đã khơi dậy và kết hợp hài hòa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Sức mạnh dân tộc được hun đúc từ truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất chống ngoại xâm, ý chí tự lực tự cường; sức mạnh thời đại được vận dụng từ sự ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới và cục diện quốc tế mới hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Trong quá trình đó, hệ thống tổ chức Đảng được củng cố vững chắc, phong trào quần chúng được mở rộng, lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang được rèn luyện và trưởng thành qua các cao trào đấu tranh, đặc biệt là phong trào kháng Nhật cứu nước đầu năm 1945 - một cuộc tổng diễn tập lớn, tạo thế và lực áp đảo cho toàn dân tộc.
Khi thời cơ lịch sử xuất hiện vào tháng 8/1945, với việc phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh vô điều kiện, bộ máy chính quyền tay sai rệu rã, Nhân dân cả nước sục sôi khí thế, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kịp thời phát lệnh tổng khởi nghĩa. Sự lãnh đạo tập trung, thống nhất, vừa kiên quyết vừa linh hoạt; đường lối chiến lược, sách lược rõ ràng; cùng tinh thần dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng kiên quyết giành cho được độc lập đã trở thành nguồn sức mạnh thôi thúc hàng triệu người đồng loạt vùng lên.
Sự hòa quyện giữa ý chí sắt đá của Đảng, khát vọng độc lập của Nhân dân và những điều kiện thuận lợi của thời cuộc đã làm nên chiến thắng chói lọi tháng Tám năm 1945 - một thắng lợi mang tính bước ngoặt, làm thay đổi vận mệnh dân tộc và tạo tiếng vang mạnh mẽ trên trường quốc tế.
Cuộc mít tinh tại quảng trường Nhà hát Lớn ngày 19/8/1945. Ảnh tư liệu
Tầm vóc lịch sử - thời đại
Cách mạng Tháng Tám 1945 đã mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới trong lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên độc lập, tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi này không chỉ chấm dứt gần một thế kỷ đô hộ của thực dân Pháp, gần hai mươi năm áp bức của phát xít Nhật, mà còn quét sạch chế độ phong kiến tồn tại hàng nghìn năm trên đất nước ta. Lần đầu tiên, Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ vận mệnh của mình, làm chủ đất nước.
Ngày 02/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố với toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Văn kiện lịch sử này không chỉ khẳng định quyền dân tộc tự quyết của Việt Nam, mà còn góp phần thức tỉnh, cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh. Từ Việt Nam, một thông điệp vang vọng ra thế giới: dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền hạnh phúc và quyền tự do.
Tầm vóc của Cách mạng Tháng Tám còn thể hiện ở giá trị thời đại sâu rộng. Trong bối cảnh trật tự thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai đang định hình, việc một dân tộc thuộc địa nhỏ yếu ở Đông Nam Á vùng lên giành độc lập đã gây tiếng vang lớn, trở thành biểu tượng của ý chí kiên cường và trí tuệ sáng tạo của con người Việt Nam. Thắng lợi ấy khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng thời chứng minh con đường kết hợp giải phóng dân tộc với tiến bộ xã hội là lựa chọn đúng đắn, hợp quy luật.
Trên phương diện quốc tế, Cách mạng Tháng Tám đã đóng góp vào làn sóng giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, góp phần làm suy yếu hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, tạo tiền đề cho hàng loạt quốc gia ở Á, Phi, Mỹ Latinh giành độc lập. Trên phương diện dân tộc, thắng lợi này trở thành mốc son chói lọi trong lịch sử Việt Nam, là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn thôi thúc các thế hệ kế tiếp vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để giữ vững độc lập, bảo vệ chủ quyền và phát triển đất nước.
Nhìn lại sau 80 năm, tầm vóc lịch sử - thời đại của Cách mạng Tháng Tám vẫn vẹn nguyên giá trị. Đó là thắng lợi của khát vọng độc lập cháy bỏng, của sức mạnh đại đoàn kết và là bằng chứng sống động rằng khi dân tộc đồng lòng, mọi kẻ thù xâm lược đều bị đẩy lùi, mọi mục tiêu cao cả đều có thể đạt được.
Ngày 02/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố với toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Văn kiện lịch sử này không chỉ khẳng định quyền dân tộc tự quyết của Việt Nam, mà còn góp phần thức tỉnh, cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh. Từ Việt Nam, một thông điệp vang vọng ra thế giới: dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền hạnh phúc và quyền tự do.
Tầm vóc của Cách mạng Tháng Tám còn thể hiện ở giá trị thời đại sâu rộng. Trong bối cảnh trật tự thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai đang định hình, việc một dân tộc thuộc địa nhỏ yếu ở Đông Nam Á vùng lên giành độc lập đã gây tiếng vang lớn, trở thành biểu tượng của ý chí kiên cường và trí tuệ sáng tạo của con người Việt Nam. Thắng lợi ấy khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng thời chứng minh con đường kết hợp giải phóng dân tộc với tiến bộ xã hội là lựa chọn đúng đắn, hợp quy luật.
Trên phương diện quốc tế, Cách mạng Tháng Tám đã đóng góp vào làn sóng giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, góp phần làm suy yếu hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, tạo tiền đề cho hàng loạt quốc gia ở Á, Phi, Mỹ Latinh giành độc lập. Trên phương diện dân tộc, thắng lợi này trở thành mốc son chói lọi trong lịch sử Việt Nam, là nguồn sức mạnh tinh thần to lớn thôi thúc các thế hệ kế tiếp vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để giữ vững độc lập, bảo vệ chủ quyền và phát triển đất nước.
Nhìn lại sau 80 năm, tầm vóc lịch sử - thời đại của Cách mạng Tháng Tám vẫn vẹn nguyên giá trị. Đó là thắng lợi của khát vọng độc lập cháy bỏng, của sức mạnh đại đoàn kết và là bằng chứng sống động rằng khi dân tộc đồng lòng, mọi kẻ thù xâm lược đều bị đẩy lùi, mọi mục tiêu cao cả đều có thể đạt được.
| “Cách mạng Tháng Tám 1945 là minh chứng hùng hồn cho chân lý: Khi cả dân tộc đồng lòng, không có thế lực nào có thể khuất phục” |
Mốc son lịch sử
|
Bài học lịch sử - giá trị trường tồn
Cách mạng Tháng Tám 1945 không chỉ để lại một thắng lợi hiển hách mà còn trao cho chúng ta những bài học lịch sử có giá trị bền vững, soi sáng con đường phát triển của dân tộc suốt 80 năm qua và tiếp tục nguyên vẹn ý nghĩa trong hiện tại.
Trước hết, đó là bài học về sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đảng ta đã xác định rõ, độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để bảo đảm mọi quyền tự do, hạnh phúc cho Nhân dân; đồng thời, chỉ con đường xã hội chủ nghĩa mới bảo đảm nền độc lập ấy bền vững, gắn kết chặt chẽ với tiến bộ và công bằng xã hội. Trong mọi giai đoạn cách mạng, sự kiên định này đã giúp đất nước đứng vững trước những biến động dữ dội của thời cuộc.
Bài học thứ hai là phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Thắng lợi tháng Tám là kết quả của sự quy tụ mọi lực lượng - không phân biệt giai cấp, dân tộc, tôn giáo, thành thị hay nông thôn - vào một khối thống nhất dưới ngọn cờ độc lập, tự do. Trong thời kỳ mới, tinh thần đoàn kết ấy tiếp tục là nền tảng để Nhân dân ta vượt qua khó khăn, tận dụng thời cơ, cùng nhau thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Bài học thứ ba là nắm bắt và tận dụng thời cơ một cách chủ động, sáng tạo. Thời cơ lịch sử tháng 8/1945 chỉ kéo dài trong thời gian ngắn, nhưng nhờ sự chuẩn bị chu đáo và tầm nhìn chiến lược, Đảng đã kịp thời phát động toàn dân khởi nghĩa, giành chính quyền trước khi các thế lực phản động kịp hồi phục. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, khả năng nhận diện thời cơ và biến thời cơ thành hiện thực vẫn là yếu tố sống còn đối với sự nghiệp phát triển đất nước.
Cuối cùng, đó là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sức mạnh nội lực của dân tộc và sức mạnh của thời đại. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi nhờ vừa phát huy nội lực to lớn của Nhân dân, vừa tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới. Ngày nay, trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, bài học này càng trở nên cấp thiết, đòi hỏi chúng ta vừa củng cố nền tảng nội sinh, vừa tận dụng hiệu quả nguồn lực và thành tựu chung của nhân loại.
Những bài học ấy, được đúc kết từ thực tiễn lịch sử, vẫn đang đồng hành cùng dân tộc Việt Nam trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, truyền cảm hứng và sức mạnh để chúng ta vững bước hướng tới tương lai.
Trước hết, đó là bài học về sự kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đảng ta đã xác định rõ, độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để bảo đảm mọi quyền tự do, hạnh phúc cho Nhân dân; đồng thời, chỉ con đường xã hội chủ nghĩa mới bảo đảm nền độc lập ấy bền vững, gắn kết chặt chẽ với tiến bộ và công bằng xã hội. Trong mọi giai đoạn cách mạng, sự kiên định này đã giúp đất nước đứng vững trước những biến động dữ dội của thời cuộc.
Bài học thứ hai là phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Thắng lợi tháng Tám là kết quả của sự quy tụ mọi lực lượng - không phân biệt giai cấp, dân tộc, tôn giáo, thành thị hay nông thôn - vào một khối thống nhất dưới ngọn cờ độc lập, tự do. Trong thời kỳ mới, tinh thần đoàn kết ấy tiếp tục là nền tảng để Nhân dân ta vượt qua khó khăn, tận dụng thời cơ, cùng nhau thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Bài học thứ ba là nắm bắt và tận dụng thời cơ một cách chủ động, sáng tạo. Thời cơ lịch sử tháng 8/1945 chỉ kéo dài trong thời gian ngắn, nhưng nhờ sự chuẩn bị chu đáo và tầm nhìn chiến lược, Đảng đã kịp thời phát động toàn dân khởi nghĩa, giành chính quyền trước khi các thế lực phản động kịp hồi phục. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, khả năng nhận diện thời cơ và biến thời cơ thành hiện thực vẫn là yếu tố sống còn đối với sự nghiệp phát triển đất nước.
Cuối cùng, đó là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sức mạnh nội lực của dân tộc và sức mạnh của thời đại. Cách mạng Tháng Tám thắng lợi nhờ vừa phát huy nội lực to lớn của Nhân dân, vừa tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới. Ngày nay, trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, bài học này càng trở nên cấp thiết, đòi hỏi chúng ta vừa củng cố nền tảng nội sinh, vừa tận dụng hiệu quả nguồn lực và thành tựu chung của nhân loại.
Những bài học ấy, được đúc kết từ thực tiễn lịch sử, vẫn đang đồng hành cùng dân tộc Việt Nam trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, truyền cảm hứng và sức mạnh để chúng ta vững bước hướng tới tương lai.
Sức sống của tinh thần Cách mạng Tháng Tám
Tám thập kỷ đã trôi qua kể từ mùa thu lịch sử năm 1945, nhưng tinh thần Cách mạng Tháng Tám vẫn sống động, lan tỏa và tiếp thêm sức mạnh cho mỗi bước đi của dân tộc. Đó là tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” - lời khẳng định thiêng liêng đã trở thành ý chí, niềm tin và kim chỉ nam hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Tinh thần ấy thể hiện trước hết ở ý chí tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu. Trong những năm tháng kháng chiến gian khổ cũng như trong công cuộc đổi mới hôm nay, ý chí đó đã giúp Việt Nam vượt qua vô vàn khó khăn, thách thức, từ hậu quả chiến tranh, bao vây cấm vận, khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch bệnh… để vươn lên trở thành một quốc gia có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế. Tinh thần Cách mạng Tháng Tám còn là nguồn sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Năm 1945, sức mạnh ấy đã đưa hàng triệu con người, từ miền núi đến đồng bằng, từ thành thị đến nông thôn, đứng chung một hàng ngũ vì mục tiêu giành độc lập. Ngày nay, đoàn kết vẫn là “chìa khóa vàng” để giải quyết những vấn đề lớn của đất nước: bảo vệ chủ quyền biển đảo, phát triển kinh tế, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Tại Lai Châu - vùng đất biên cương giàu truyền thống cách mạng, sức sống của tinh thần tháng Tám đang được hiện thực hóa trong từng chương trình phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác. Những tuyến đường mới mở, những bản làng sáng đèn điện, những cánh đồng, nương chè xanh tốt… là minh chứng sinh động cho sự chuyển mình mạnh mẽ của mảnh đất và con người nơi đây, đồng thời là biểu hiện sống động của khát vọng phát triển nhanh, bền vững, hướng tới “giàu mạnh, thịnh vượng” gắn liền với bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.
Tinh thần Cách mạng Tháng Tám, với sức sống bền bỉ và khả năng lan tỏa mạnh mẽ, chính là tài sản tinh thần vô giá của dân tộc Việt Nam. Nó thôi thúc chúng ta không ngừng vươn lên, khẳng định mình trong kỷ nguyên hội nhập và phát triển, để xứng đáng với tầm vóc lịch sử và những hy sinh của các thế hệ cha anh.
Cách mạng Tháng Tám 1945 là mốc son rực rỡ, ghi dấu một trong những trang sử hào hùng nhất của dân tộc Việt Nam. Tám mươi năm sau mùa thu lịch sử, tầm vóc và giá trị của Cách mạng Tháng Tám vẫn vẹn nguyên, tiếp tục soi sáng con đường phát triển của dân tộc. Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 không chỉ là dịp để ôn lại truyền thống hào hùng, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với các thế hệ cha anh, mà còn là thời khắc để mỗi người Việt Nam tự soi mình, khơi dậy khát vọng cống hiến, sẵn sàng đóng góp trí tuệ, sức lực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trước mắt là những nhiệm vụ lớn lao: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước, tổ chức thành công đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV và tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nguyện đoàn kết một lòng, vững vàng tiến bước, xây dựng đất nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong muốn.
Tại Lai Châu - vùng đất biên cương giàu truyền thống cách mạng, sức sống của tinh thần tháng Tám đang được hiện thực hóa trong từng chương trình phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác. Những tuyến đường mới mở, những bản làng sáng đèn điện, những cánh đồng, nương chè xanh tốt… là minh chứng sinh động cho sự chuyển mình mạnh mẽ của mảnh đất và con người nơi đây, đồng thời là biểu hiện sống động của khát vọng phát triển nhanh, bền vững, hướng tới “giàu mạnh, thịnh vượng” gắn liền với bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.
Tinh thần Cách mạng Tháng Tám, với sức sống bền bỉ và khả năng lan tỏa mạnh mẽ, chính là tài sản tinh thần vô giá của dân tộc Việt Nam. Nó thôi thúc chúng ta không ngừng vươn lên, khẳng định mình trong kỷ nguyên hội nhập và phát triển, để xứng đáng với tầm vóc lịch sử và những hy sinh của các thế hệ cha anh.
Cách mạng Tháng Tám 1945 là mốc son rực rỡ, ghi dấu một trong những trang sử hào hùng nhất của dân tộc Việt Nam. Tám mươi năm sau mùa thu lịch sử, tầm vóc và giá trị của Cách mạng Tháng Tám vẫn vẹn nguyên, tiếp tục soi sáng con đường phát triển của dân tộc. Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 không chỉ là dịp để ôn lại truyền thống hào hùng, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với các thế hệ cha anh, mà còn là thời khắc để mỗi người Việt Nam tự soi mình, khơi dậy khát vọng cống hiến, sẵn sàng đóng góp trí tuệ, sức lực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trước mắt là những nhiệm vụ lớn lao: Thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước, tổ chức thành công đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV và tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nguyện đoàn kết một lòng, vững vàng tiến bước, xây dựng đất nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong muốn.
Tác giả: Thu Hiếu
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thành viên đăng nhập
- Đang truy cập4
- Hôm nay1,024
- Tháng hiện tại31,122
- Tổng lượt truy cập9,890,443
