Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH LAI CHÂU TRONG XÂY DỰNG Ý THỨC THƯỢNG TÔN PHÁP LUẬT – GẮN VỚI TRÁCH NHIỆM CỦA GIẢNG VIÊN KHOA NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
..................Ngày Pháp luật Việt Nam (09/11) được quy định tại Điều 8 của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật, khuyến khích mọi người “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Đây là dịp để các cơ quan, tổ chức, đơn vị và mỗi công dân nhìn lại việc thực thi pháp luật trong đời sống, qua đó củng cố niềm tin và trách nhiệm đối với Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
..................1. Ngày Pháp luật Việt Nam - Biểu tượng của tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật
..................Ngày 09 tháng 11 hằng năm được chọn là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, gắn liền với sự kiện trọng đại - ngày Hiến pháp đầu tiên của nước ta được thông qua (9/11/1946). Trải qua gần 80 năm, Hiến pháp đã nhiều lần được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, nhưng tinh thần cốt lõi của bản Hiến pháp đầu tiên - “Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam” - vẫn được khẳng định và phát triển không ngừng trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
..................Việc xác lập Ngày Pháp luật Việt Nam theo Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 (Điều 8) không chỉ là một hoạt động mang tính biểu tượng mà còn có ý nghĩa chính trị - pháp lý sâu sắc: khẳng định vị trí tối thượng của Hiến pháp và pháp luật trong đời sống xã hội, đề cao giá trị của công dân, của Nhà nước pháp quyền và nhấn mạnh trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức trong việc “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
..................Như Điều 8 Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định rõ: “Nhà nước được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa.” Đây là tư tưởng nền tảng của quản trị quốc gia hiện đại, đồng thời là kim chỉ nam cho toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị và đời sống xã hội Việt Nam.
..................2. Trường Chính trị tỉnh Lai Châu - Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
..................Trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế, hệ thống trường chính trị các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nói chung, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu nói riêng giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức - những người trực tiếp tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật ở cơ sở. Với chức năng và nhiệm vụ được giao nhà trường không chỉ truyền thụ tri thức mà còn góp phần hình thành thái độ, hành vi và văn hóa pháp lý chuẩn mực cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên cơ sở.
..................Trong những năm qua, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu luôn coi công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, gương mẫu chấp hành pháp luật, có năng lực vận dụng pháp luật vào thực tiễn công vụ.
..................3. Vai trò, trách nhiệm của giảng viên lý luận chính trị trong giáo dục pháp luật và xây dựng văn hóa pháp lý
..................Giảng viên lý luận chính trị nói chung, đặc biệt là giảng viên Khoa Nhà nước và pháp luật ở trường chính trị là lực lượng trực tiếp truyền tải tri thức pháp lý đến đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở việc “dạy cho đúng”, mà quan trọng hơn là truyền cảm hứng, hình thành tư duy pháp quyền và ý thức tôn trọng pháp luật trong nhận thức, hành động của học viên.
..................Theo tinh thần của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được đặt trong mối quan hệ biện chứng với yêu cầu nâng cao năng lực quản trị quốc gia, cải cách tư pháp, cải cách hành chính và tăng cường giáo dục pháp luật cho cán bộ, đảng viên, Nhân dân. Dự thảo Văn kiện nhấn mạnh: “Phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế, đề cao kỷ cương, kỷ luật; xây dựng văn hóa pháp lý trong toàn xã hội, trước hết là trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.”
..................Như vậy, nhiệm vụ của giảng viên lý luận chính trị không chỉ là giảng dạy, mà còn là định hướng tư tưởng và hành động pháp lý cho cán bộ, học viên - những người sẽ trực tiếp thực thi công vụ và tuyên truyền chính sách ở cơ sở.
..................4. Khoa Nhà nước và pháp luật - Điểm sáng trong giáo dục, tuyên truyền pháp luật ở Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
..................Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Khoa Nhà nước và pháp luật là đơn vị nòng cốt trong giảng dạy các chuyên đề, học phần về pháp luật. Trong những năm qua, khoa đã không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, chú trọng gắn lý luận với thực tiễn địa phương, cập nhật kịp thời các quy định pháp luật mới, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy.
..................Bên cạnh đó các giảng viên trong khoa luôn tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, biên soạn tài liệu, bài viết có nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các báo, tạp chí và Cổng thông tin điện tử của nhà trường. Một số công trình khoa học và nhiều bài viết đã có sức lan tỏa mạnh mẽ, phản ánh sinh động việc vận dụng các quy định của pháp luật vào thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cơ sở.
..................Trong thời gian tới đội ngũ giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật vẫn sẽ tiếp tục là lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Để thực hiện tốt trách nhiệm này, đội ngũ giảng viên trong khoa cần:
..................Thứ nhất, gắn giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật vào quá trình giảng dạy lý luận chính trị.
..................Theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, “Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật” (Điều 8). Đây chính là nền tảng để giảng viên đưa nội dung về pháp quyền, pháp chế xã hội chủ nghĩa và quyền công dân vào bài giảng, giúp học viên nhận thức rõ vai trò của pháp luật trong đời sống chính trị - xã hội. Mỗi bài học không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức, mà còn hướng tới hình thành niềm tin pháp lý và hành vi ứng xử đúng pháp luật cho cán bộ, đảng viên.
..................Thứ hai, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường tính tương tác, liên hệ thực tiễn.
..................Giảng viên trong khoa cần tiếp tục vận dụng linh hoạt các tình huống thực tế, vụ việc pháp lý điển hình trong địa phương để minh họa cho bài giảng, giúp học viên hiểu và “thấm” pháp luật từ những ví dụ gần gũi. Việc kết hợp phương pháp thảo luận nhóm, mô phỏng phiên tòa giả định, phân tích tình huống vi phạm hành chính... không chỉ tạo hứng thú học tập mà còn khơi gợi tư duy pháp lý, hình thành văn hóa tôn trọng pháp luật trong đội ngũ cán bộ cơ sở.
..................Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn về pháp luật và quản lý nhà nước.
..................Giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật cần coi hoạt động nghiên cứu là nhiệm vụ thường xuyên, gắn lý luận với thực tiễn thi hành pháp luật tại cơ sở. Các đề tài nghiên cứu, bài viết khoa học, tham luận hội thảo... nên tập trung vào các vấn đề pháp lý nổi bật của địa phương như: cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực công, nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cấp xã. Qua đó, đội ngũ giảng viên không chỉ góp phần cung cấp luận cứ khoa học phục vụ quản lý, mà còn lan tỏa tinh thần Ngày Pháp luật bằng chính hoạt động chuyên môn.
..................Thứ tư, nêu gương trong tuân thủ pháp luật và đạo đức nghề nghiệp.
..................Phát huy vai trò nêu gương, dẫn dắt của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị. Giảng viên khoa Nhà nước và Pháp luật phải là hạt nhân lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, nêu gương trong nhận thức và hành vi pháp lý, trong nghiên cứu, giảng dạy và đời sống. Coi việc nâng cao năng lực pháp lý cho cán bộ, công chức là một nội dung trọng tâm trong thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và định hướng Đại hội XIV sắp tới.
..................5. Xây dựng văn hóa pháp lý trong nhà trường - Nền tảng cho đội ngũ cán bộ tương lai
..................Pháp luật không chỉ là công cụ quản lý xã hội, mà còn là giá trị văn hóa, là chuẩn mực đạo đức thể hiện trình độ phát triển của một quốc gia. Vì vậy, việc xây dựng văn hóa pháp lý trong Trường Chính trị là nhiệm vụ lâu dài, gắn liền với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ.
..................Theo tinh thần của Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 9/11/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là: “Nâng cao ý thức pháp luật, hình thành và phát triển văn hóa pháp lý trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; đưa việc học tập, tìm hiểu, chấp hành pháp luật trở thành nhu cầu tự thân, nếp sống văn minh trong xã hội”.
..................Để tiếp tục phát huy hơn nữa tinh thần ngày Pháp luật Việt Nam 09/11 trong thời gian tới trường chính trị Lai Châu nói chung, khoa Nhà nước pháp luật nói riêng cần đưa tinh thần Ngày Pháp luật trở thành hoạt động thường xuyên trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Không chỉ tổ chức sự kiện hằng năm vào 9/11, mà cần chuyển hóa tinh thần “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” thành một nguyên tắc giáo dục xuyên suốt trong từng bài giảng, từng chương trình học. Gắn Ngày Pháp luật với phong trào thi đua dạy tốt – học tốt, xây dựng văn hóa pháp lý trong nhà trường chính trị.
..................Tiếp tục đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền pháp luật. Từ chỗ tuyên truyền mang tính hành chính, hình thức sang giáo dục pháp luật có chiều sâu, gắn với các tình huống thực tiễn, đặc biệt là thực tiễn quản lý nhà nước ở cơ sở. Kết hợp tuyên truyền trực tiếp (diễn đàn, tọa đàm, hội thi, sinh hoạt chuyên đề) với tuyên truyền qua môi trường số, qua trang thông tin điện tử của trường và mạng xã hội.
Giảng viên là người “truyền lửa” cho học viên, nên mọi hành vi, tác phong, lời nói cần chuẩn mực, thể hiện tinh thần tôn trọng pháp luật. Mỗi thầy cô phải thực sự là “người công dân mẫu mực” trong việc chấp hành pháp luật, từ những điều nhỏ nhất trong đời sống đến việc thực hiện quy chế, nội quy của nhà trường. Qua đó, hình ảnh người giảng viên lý luận chính trị trở thành biểu tượng sinh động của văn hóa pháp quyền.
..................Để thực hiện có hiệu quả những định hướng trên, xin đề xuất một số giải pháp cơ bản sau đây:
Thứ nhất, tăng cường lồng ghép nội dung pháp luật vào các chương trình, chuyên đề giảng dạy.
Tiếp tục rà soát, cập nhật nội dung Hiến pháp 2013 và Nghị quyết số 203/2025/QH15, ngày 16 tháng 6 năm 2025 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các luật mới ban hành và Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV để lồng ghép vào bài giảng. Tổ chức các buổi thảo luận chuyên đề về những vấn đề pháp lý thời sự như: Cải cách tư pháp, chuyển đổi số trong quản lý hành chính nhà nước, quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp 2013.
..................Thứ hai, đổi mới phương pháp tuyên truyền, giảng dạy pháp luật.
..................Áp dụng các phương pháp sư phạm tích cực như dạy học theo tình huống, mô phỏng phiên tòa giả định, đối thoại chính sách... Ứng dụng chuyển đổi số trong giảng dạy pháp luật: xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, video bài giảng, chuyên mục pháp luật trên Website nhà trường.
Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về giáo dục và thực thi pháp luật.
..................Khuyến khích giảng viên viết bài nghiên cứu, tham luận, phản biện xã hội về các vấn đề pháp luật gắn với thực tiễn địa phương như quản lý đất đai, dân tộc - tôn giáo, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, xây dựng chính quyền cơ sở... Tổ chức các hội thảo khoa học cấp khoa, cấp trường hằng năm về chủ đề “Pháp luật trong đời sống xã hội hiện nay”.
..................Thứ tư, xây dựng môi trường học tập và làm việc thượng tôn pháp luật.
..................Đưa các chuẩn mực về đạo đức, kỷ luật, trách nhiệm công vụ vào quy chế, nội quy nhà trường. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên, học viên về trách nhiệm nêu gương trong chấp hành pháp luật, xử lý nghiêm minh các vi phạm.
..................Thứ năm, phối hợp với các cơ quan tư pháp, đoàn thể trong các hoạt động giảng dạy, tuyên truyền pháp luật.
..................Tham mưu với lãnh đạo nhà trường có cơ chế phối hợp với Sở Tư pháp, cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ... trong việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật, các lớp bồi dưỡng, tuyên truyền tại cơ sở. Mời báo cáo viên pháp luật, chuyên gia thực tiễn tham gia giảng dạy, giúp học viên tiếp cận pháp luật từ góc nhìn hành nghề để tạo ra được một môi trường học tập thực tế, có hiệu quả cao.
..................6. Lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trong giảng dạy và thực tiễn công vụ
..................Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam không chỉ là hoạt động thường niên mà phải trở thành hành động tự giác, trách nhiệm và xuyên suốt trong mọi hoạt động của Trường Chính trị tỉnh Lai Châu. Đó là quá trình bền bỉ xây dựng nhận thức, niềm tin và hành vi pháp lý chuẩn mực trong từng cán bộ, giảng viên, học viên - những người sẽ trực tiếp vận dụng pháp luật vào đời sống, góp phần xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả.
Việc phát huy tinh thần Ngày Pháp luật Việt Nam không chỉ dừng lại ở hoạt động tuyên truyền một ngày, mà phải trở thành một phong trào nhận thức và hành động thường xuyên, góp phần xây dựng nền văn hóa pháp lý trong Đảng và trong xã hội.
..................Với vai trò là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của tỉnh, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu, đặc biệt là Khoa Nhà nước và Pháp luật, cần tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm lan tỏa tri thức pháp lý, bồi dưỡng năng lực pháp quyền cho đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở. Đây là cách thiết thực nhất để cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013 - “Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”, đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu mà Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đang định hướng: xây dựng thành công Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
..................* TÀI LIỆU THAM KHẢO
..................1. Ban Chấp hành Trung ương: Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 9/11/2022 của Bộ Chính trị.
..................2. Ban Chấp hành Trung ương: Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
..................3. Ban Chấp hành Trung ương: Dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng (2025).
..................4. Quốc hội: Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, H.2014.
..................5. Quốc hội: Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012.
..................6. Quốc hội: Nghị quyết số 203/2025/QH15, ngày 16 tháng 6 năm 2025 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
..................1. Ngày Pháp luật Việt Nam - Biểu tượng của tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật
..................Ngày 09 tháng 11 hằng năm được chọn là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, gắn liền với sự kiện trọng đại - ngày Hiến pháp đầu tiên của nước ta được thông qua (9/11/1946). Trải qua gần 80 năm, Hiến pháp đã nhiều lần được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, nhưng tinh thần cốt lõi của bản Hiến pháp đầu tiên - “Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam” - vẫn được khẳng định và phát triển không ngừng trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
..................Việc xác lập Ngày Pháp luật Việt Nam theo Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 (Điều 8) không chỉ là một hoạt động mang tính biểu tượng mà còn có ý nghĩa chính trị - pháp lý sâu sắc: khẳng định vị trí tối thượng của Hiến pháp và pháp luật trong đời sống xã hội, đề cao giá trị của công dân, của Nhà nước pháp quyền và nhấn mạnh trách nhiệm của mỗi cá nhân, tổ chức trong việc “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
..................Như Điều 8 Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định rõ: “Nhà nước được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa.” Đây là tư tưởng nền tảng của quản trị quốc gia hiện đại, đồng thời là kim chỉ nam cho toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị và đời sống xã hội Việt Nam.
..................2. Trường Chính trị tỉnh Lai Châu - Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
..................Trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế, hệ thống trường chính trị các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nói chung, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu nói riêng giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức - những người trực tiếp tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật ở cơ sở. Với chức năng và nhiệm vụ được giao nhà trường không chỉ truyền thụ tri thức mà còn góp phần hình thành thái độ, hành vi và văn hóa pháp lý chuẩn mực cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên cơ sở.
..................Trong những năm qua, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu luôn coi công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, gương mẫu chấp hành pháp luật, có năng lực vận dụng pháp luật vào thực tiễn công vụ.
..................3. Vai trò, trách nhiệm của giảng viên lý luận chính trị trong giáo dục pháp luật và xây dựng văn hóa pháp lý
..................Giảng viên lý luận chính trị nói chung, đặc biệt là giảng viên Khoa Nhà nước và pháp luật ở trường chính trị là lực lượng trực tiếp truyền tải tri thức pháp lý đến đội ngũ cán bộ, đảng viên. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở việc “dạy cho đúng”, mà quan trọng hơn là truyền cảm hứng, hình thành tư duy pháp quyền và ý thức tôn trọng pháp luật trong nhận thức, hành động của học viên.
..................Theo tinh thần của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được đặt trong mối quan hệ biện chứng với yêu cầu nâng cao năng lực quản trị quốc gia, cải cách tư pháp, cải cách hành chính và tăng cường giáo dục pháp luật cho cán bộ, đảng viên, Nhân dân. Dự thảo Văn kiện nhấn mạnh: “Phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế, đề cao kỷ cương, kỷ luật; xây dựng văn hóa pháp lý trong toàn xã hội, trước hết là trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.”
..................Như vậy, nhiệm vụ của giảng viên lý luận chính trị không chỉ là giảng dạy, mà còn là định hướng tư tưởng và hành động pháp lý cho cán bộ, học viên - những người sẽ trực tiếp thực thi công vụ và tuyên truyền chính sách ở cơ sở.
..................4. Khoa Nhà nước và pháp luật - Điểm sáng trong giáo dục, tuyên truyền pháp luật ở Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
..................Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Khoa Nhà nước và pháp luật là đơn vị nòng cốt trong giảng dạy các chuyên đề, học phần về pháp luật. Trong những năm qua, khoa đã không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, chú trọng gắn lý luận với thực tiễn địa phương, cập nhật kịp thời các quy định pháp luật mới, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy.
..................Bên cạnh đó các giảng viên trong khoa luôn tích cực tham gia nghiên cứu khoa học, biên soạn tài liệu, bài viết có nội dung tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên các báo, tạp chí và Cổng thông tin điện tử của nhà trường. Một số công trình khoa học và nhiều bài viết đã có sức lan tỏa mạnh mẽ, phản ánh sinh động việc vận dụng các quy định của pháp luật vào thực tiễn lãnh đạo, quản lý ở cơ sở.
..................Trong thời gian tới đội ngũ giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật vẫn sẽ tiếp tục là lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Để thực hiện tốt trách nhiệm này, đội ngũ giảng viên trong khoa cần:
..................Thứ nhất, gắn giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật vào quá trình giảng dạy lý luận chính trị.
..................Theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, “Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật” (Điều 8). Đây chính là nền tảng để giảng viên đưa nội dung về pháp quyền, pháp chế xã hội chủ nghĩa và quyền công dân vào bài giảng, giúp học viên nhận thức rõ vai trò của pháp luật trong đời sống chính trị - xã hội. Mỗi bài học không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức, mà còn hướng tới hình thành niềm tin pháp lý và hành vi ứng xử đúng pháp luật cho cán bộ, đảng viên.
..................Thứ hai, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường tính tương tác, liên hệ thực tiễn.
..................Giảng viên trong khoa cần tiếp tục vận dụng linh hoạt các tình huống thực tế, vụ việc pháp lý điển hình trong địa phương để minh họa cho bài giảng, giúp học viên hiểu và “thấm” pháp luật từ những ví dụ gần gũi. Việc kết hợp phương pháp thảo luận nhóm, mô phỏng phiên tòa giả định, phân tích tình huống vi phạm hành chính... không chỉ tạo hứng thú học tập mà còn khơi gợi tư duy pháp lý, hình thành văn hóa tôn trọng pháp luật trong đội ngũ cán bộ cơ sở.
..................Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn về pháp luật và quản lý nhà nước.
..................Giảng viên khoa Nhà nước và pháp luật cần coi hoạt động nghiên cứu là nhiệm vụ thường xuyên, gắn lý luận với thực tiễn thi hành pháp luật tại cơ sở. Các đề tài nghiên cứu, bài viết khoa học, tham luận hội thảo... nên tập trung vào các vấn đề pháp lý nổi bật của địa phương như: cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực công, nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cấp xã. Qua đó, đội ngũ giảng viên không chỉ góp phần cung cấp luận cứ khoa học phục vụ quản lý, mà còn lan tỏa tinh thần Ngày Pháp luật bằng chính hoạt động chuyên môn.
..................Thứ tư, nêu gương trong tuân thủ pháp luật và đạo đức nghề nghiệp.
..................Phát huy vai trò nêu gương, dẫn dắt của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị. Giảng viên khoa Nhà nước và Pháp luật phải là hạt nhân lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, nêu gương trong nhận thức và hành vi pháp lý, trong nghiên cứu, giảng dạy và đời sống. Coi việc nâng cao năng lực pháp lý cho cán bộ, công chức là một nội dung trọng tâm trong thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và định hướng Đại hội XIV sắp tới.
..................5. Xây dựng văn hóa pháp lý trong nhà trường - Nền tảng cho đội ngũ cán bộ tương lai
..................Pháp luật không chỉ là công cụ quản lý xã hội, mà còn là giá trị văn hóa, là chuẩn mực đạo đức thể hiện trình độ phát triển của một quốc gia. Vì vậy, việc xây dựng văn hóa pháp lý trong Trường Chính trị là nhiệm vụ lâu dài, gắn liền với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ.
..................Theo tinh thần của Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 9/11/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là: “Nâng cao ý thức pháp luật, hình thành và phát triển văn hóa pháp lý trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; đưa việc học tập, tìm hiểu, chấp hành pháp luật trở thành nhu cầu tự thân, nếp sống văn minh trong xã hội”.
..................Để tiếp tục phát huy hơn nữa tinh thần ngày Pháp luật Việt Nam 09/11 trong thời gian tới trường chính trị Lai Châu nói chung, khoa Nhà nước pháp luật nói riêng cần đưa tinh thần Ngày Pháp luật trở thành hoạt động thường xuyên trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Không chỉ tổ chức sự kiện hằng năm vào 9/11, mà cần chuyển hóa tinh thần “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” thành một nguyên tắc giáo dục xuyên suốt trong từng bài giảng, từng chương trình học. Gắn Ngày Pháp luật với phong trào thi đua dạy tốt – học tốt, xây dựng văn hóa pháp lý trong nhà trường chính trị.
..................Tiếp tục đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền pháp luật. Từ chỗ tuyên truyền mang tính hành chính, hình thức sang giáo dục pháp luật có chiều sâu, gắn với các tình huống thực tiễn, đặc biệt là thực tiễn quản lý nhà nước ở cơ sở. Kết hợp tuyên truyền trực tiếp (diễn đàn, tọa đàm, hội thi, sinh hoạt chuyên đề) với tuyên truyền qua môi trường số, qua trang thông tin điện tử của trường và mạng xã hội.
Giảng viên là người “truyền lửa” cho học viên, nên mọi hành vi, tác phong, lời nói cần chuẩn mực, thể hiện tinh thần tôn trọng pháp luật. Mỗi thầy cô phải thực sự là “người công dân mẫu mực” trong việc chấp hành pháp luật, từ những điều nhỏ nhất trong đời sống đến việc thực hiện quy chế, nội quy của nhà trường. Qua đó, hình ảnh người giảng viên lý luận chính trị trở thành biểu tượng sinh động của văn hóa pháp quyền.
..................Để thực hiện có hiệu quả những định hướng trên, xin đề xuất một số giải pháp cơ bản sau đây:
Thứ nhất, tăng cường lồng ghép nội dung pháp luật vào các chương trình, chuyên đề giảng dạy.
Tiếp tục rà soát, cập nhật nội dung Hiến pháp 2013 và Nghị quyết số 203/2025/QH15, ngày 16 tháng 6 năm 2025 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các luật mới ban hành và Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV để lồng ghép vào bài giảng. Tổ chức các buổi thảo luận chuyên đề về những vấn đề pháp lý thời sự như: Cải cách tư pháp, chuyển đổi số trong quản lý hành chính nhà nước, quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp 2013.
..................Thứ hai, đổi mới phương pháp tuyên truyền, giảng dạy pháp luật.
..................Áp dụng các phương pháp sư phạm tích cực như dạy học theo tình huống, mô phỏng phiên tòa giả định, đối thoại chính sách... Ứng dụng chuyển đổi số trong giảng dạy pháp luật: xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, video bài giảng, chuyên mục pháp luật trên Website nhà trường.
Thứ ba, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về giáo dục và thực thi pháp luật.
..................Khuyến khích giảng viên viết bài nghiên cứu, tham luận, phản biện xã hội về các vấn đề pháp luật gắn với thực tiễn địa phương như quản lý đất đai, dân tộc - tôn giáo, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, xây dựng chính quyền cơ sở... Tổ chức các hội thảo khoa học cấp khoa, cấp trường hằng năm về chủ đề “Pháp luật trong đời sống xã hội hiện nay”.
..................Thứ tư, xây dựng môi trường học tập và làm việc thượng tôn pháp luật.
..................Đưa các chuẩn mực về đạo đức, kỷ luật, trách nhiệm công vụ vào quy chế, nội quy nhà trường. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên, học viên về trách nhiệm nêu gương trong chấp hành pháp luật, xử lý nghiêm minh các vi phạm.
..................Thứ năm, phối hợp với các cơ quan tư pháp, đoàn thể trong các hoạt động giảng dạy, tuyên truyền pháp luật.
..................Tham mưu với lãnh đạo nhà trường có cơ chế phối hợp với Sở Tư pháp, cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ... trong việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật, các lớp bồi dưỡng, tuyên truyền tại cơ sở. Mời báo cáo viên pháp luật, chuyên gia thực tiễn tham gia giảng dạy, giúp học viên tiếp cận pháp luật từ góc nhìn hành nghề để tạo ra được một môi trường học tập thực tế, có hiệu quả cao.
..................6. Lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trong giảng dạy và thực tiễn công vụ
..................Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam không chỉ là hoạt động thường niên mà phải trở thành hành động tự giác, trách nhiệm và xuyên suốt trong mọi hoạt động của Trường Chính trị tỉnh Lai Châu. Đó là quá trình bền bỉ xây dựng nhận thức, niềm tin và hành vi pháp lý chuẩn mực trong từng cán bộ, giảng viên, học viên - những người sẽ trực tiếp vận dụng pháp luật vào đời sống, góp phần xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả.
Việc phát huy tinh thần Ngày Pháp luật Việt Nam không chỉ dừng lại ở hoạt động tuyên truyền một ngày, mà phải trở thành một phong trào nhận thức và hành động thường xuyên, góp phần xây dựng nền văn hóa pháp lý trong Đảng và trong xã hội.
..................Với vai trò là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của tỉnh, Trường Chính trị tỉnh Lai Châu, đặc biệt là Khoa Nhà nước và Pháp luật, cần tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm lan tỏa tri thức pháp lý, bồi dưỡng năng lực pháp quyền cho đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở. Đây là cách thiết thực nhất để cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013 - “Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”, đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu mà Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đang định hướng: xây dựng thành công Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
..................* TÀI LIỆU THAM KHẢO
..................1. Ban Chấp hành Trung ương: Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 9/11/2022 của Bộ Chính trị.
..................2. Ban Chấp hành Trung ương: Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
..................3. Ban Chấp hành Trung ương: Dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng (2025).
..................4. Quốc hội: Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, H.2014.
..................5. Quốc hội: Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012.
..................6. Quốc hội: Nghị quyết số 203/2025/QH15, ngày 16 tháng 6 năm 2025 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tác giả: CN. Lương Văn DŨng - Giảng viên Khoa Nhà nước pháp luật
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thành viên đăng nhập
- Đang truy cập14
- Hôm nay4,523
- Tháng hiện tại13,392
- Tổng lượt truy cập10,144,272
