Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
Phát triển khoa học và chuyển đổi số - Đột phá để Lai Châu phát triển xanh, nhanh và bền vững
..................Trong dòng chảy phát triển mạnh mẽ của đất nước thời kỳ đổi mới toàn diện, Lai Châu đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá, vươn lên bằng con đường phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Đây không chỉ là xu thế tất yếu của thời đại, mà còn là đột phá chiến lược, thể hiện tầm nhìn sáng tạo, ý chí chính trị và khát vọng vươn lên của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Điều đó đã được khẳng định trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV nhiệm kỳ 2025 - 2030, với mục tiêu: “Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh đại đoàn kết; tập trung chuyển đổi số; huy động mọi nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; đưa Lai Châu phát triển xanh, nhanh, bền vững”(1).
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV khẳng định bản lĩnh chính trị,
tầm nhìn chiến lược, tinh thần đổi mới sáng tạo của toàn Đảng bộ, toàn dân
và toàn quân trong chặng đường phát triển mới
..................1. Khoa học công nghệ và chuyển đổi số - động lực phát triển trong kỷ nguyên mớitầm nhìn chiến lược, tinh thần đổi mới sáng tạo của toàn Đảng bộ, toàn dân
và toàn quân trong chặng đường phát triển mới
..................Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư lan tỏa mạnh mẽ, đang tác động sâu rộng, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trở thành nguồn lực then chốt của tăng trưởng. Lai Châu là một tỉnh miền núi biên giới có xuất phát điểm thấp, địa hình chia cắt, dân cư đa dân tộc, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ, phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số chính là con đường ngắn nhất để thu hẹp khoảng cách phát triển, bảo đảm công bằng, hội nhập và phát triển bền vững.
..................Những năm qua, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, cụ thể hóa nhiều chủ trương, chính sách lớn về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Cụ thể: Nghị quyết số 09-NQ/TU, ngày 25/02/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về Chương trình chuyển đổi số tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; Nghị quyết số 44/2024/NQ-HĐND, ngày 30/09/2024 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định thẩm quyền quyết định việc đầu tư, mua sắm các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng kinh phí chi thường xuyên nguồn vốn ngân sách nhà nước thuộc phạm vi quản lý của tỉnh Lai Châu; Đề án Chuyển đổi số tỉnh Lai Châu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 983/QĐ-UBND ngày 04/8/2022;… (2). Cùng với đó, việc triển khai hàng loạt kế hoạch, đề án, cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát triển hạ tầng số, dữ liệu mở, kinh tế số… đã giúp Lai Châu từng bước hình thành nền tảng số cho phát triển toàn diện. Đây là bước đi thể hiện tầm nhìn chiến lược, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho việc hình thành chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, gắn kết chặt chẽ với chuyển đổi xanh và tăng trưởng bao trùm, trụ cột của phát triển Lai Châu trong giai đoạn mới.
..................2. Những kết quả nổi bật trong phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số
..................Trên cơ sở các nghị quyết, kế hoạch hành động đồng bộ, hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ vào thực tiễn được đẩy mạnh, bám sát định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được quan tâm, tập trung nghiên cứu, ứng dụng phát triển sản phẩm chủ lực, đặc sản theo chuỗi giá trị; xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu, phát triển thị trường tiêu thụ gắn với thực tiễn sản xuất và nhu cầu người tiêu dùng. Giai đoạn 2020 - 2025, Lai Châu “Đã triển khai 57 nhiệm vụ khoa học, công nghệ, chuyển giao 47 quy trình kỹ thuật cho khoảng 2.500 người”(3), trong đó có 05 nhiệm vụ cấp quốc gia, tập trung vào các sản phẩm chủ lực như chè, gạo, dược liệu (Sâm Lai Châu, Bảy lá một hoa, Lan kim tuyến, Đỗ trọng), mắc ca, cây ăn quả ôn đới, thủy sản nước lạnh. Đổi mới công nghệ, quản lý tiêu chuẩn đo lường chất lượng góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.
..................Công tác sở hữu trí tuệ được chú trọng, việc xây dựng và phát triển nhãn hiệu các sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm chủ lực của tỉnh được quan tâm, triển khai phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; cho phép sử dụng tên địa danh và bản đồ một số địa phương để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa. Toàn tỉnh đã có 86 nhãn hiệu hàng hóa được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn đăng ký; 38 nhãn hiệu được cấp văn bằng bảo hộ, trong đó có nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm nông sản địa phương góp phần nâng cao giá trị, thương hiệu cho sản phẩm đặc sản địa phương. Đã tham mưu công nhận 3 sáng kiến có phạm vi ảnh hưởng toàn quốc; 401 sáng kiến có phạm vi ảnh hưởng cấp tỉnh.
Tỉnh Lai Châu tích cực triển khai công tác chuyển đổi số, hướng tới mục tiêu xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số - Ảnh: dangcongsan.vn
..................Trong lĩnh vực chuyển đổi số, Lai Châu đạt nhiều kết quả quan trọng: 100% xã có mạng truyền số liệu chuyên dùng; 440 dịch vụ công trực tuyến toàn trình được cung cấp trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau, bao gồm cả thiết bị di động; 12 kết nối giữa cơ sở dữ liệu dùng chung và chuyên ngành được kết nối, chia sẻ trên toàn tỉnh với các cơ sở dữ liệu quốc gia thông qua nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu của tỉnh đạt tỷ lệ 46,15%; 163/208 sản phẩm OCOP đạt 78,36% được đưa lên sàn thương mại điện tử, sàn thương mại điện tử của tỉnh tại laichau.biz đã đưa vào sử dụng; kinh tế số chiếm khoảng 6,4% GRDP toàn tỉnh; hạ tầng mạng băng rộng cáp quang đến 100% xã (4). Đặc biệt, tỉnh đã thành lập hơn 1.100 tổ công nghệ số cộng đồng với hơn 14.000 thành viên đang trở thành cấu nối lan tỏa nhận thức và kỹ năng số đến từng thôn, bản, hộ dân, thể hiện tinh thần “dân là trung tâm, dân là chủ thể của chuyển đổi số” (5)...................Cùng với đó, quan tâm ứng dụng chuyển đổi số vào quản lý, điều hành, cung cấp dịch vụ công và các lĩnh vực đời sống xã hội; ưu tiên đầu tư, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, tập trung phát triển mạng 4G/5G theo lộ trình. Kinh tế số từng bước phát triển, nhiều hoạt động hỗ trợ sản xuất, kinh doanh tiếp cận nền tảng số và sàn thương mại điện tử được triển khai; thanh toán điện tử, không tiền mặt được đẩy mạnh. Hệ thống thông tin nguồn cấp tỉnh và trung tâm giám sát an ninh mạng, điều hành thông minh mạng (SOC-IOC) được đưa vào vận hành, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và đảm bảo an toàn thông tin.
..................3. Phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số - nền tảng đưa Lai Châu phát triển xanh, nhanh, bền vững
..................Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ tỉnh xác định: “Nhiệm kỳ tới, …Công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo, xu thế kinh tế xanh, tuần hoàn tác động mạnh mẽ đến sản xuất, đời sống. Đảng, Nhà nước tập trung cải cách tổ chức bộ máy, đổi mới xây dựng, thi hành pháp luật; phát triển kinh tế tư nhân; tạo đột phá khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, giáo dục - đào tạo và chăm sóc sức khỏe Nhân dân; hội nhập quốc tế; quan tâm phát triển vùng miền núi, biên giới” (6). Lai Châu có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh, nhiều tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số” (7) là một trong ba đột phá chiến lược, nhằm thực hiện tầm nhìn đưa Lai Châu trở thành tỉnh phát triển xanh, nhanh và bền vững.
..................Phát triển xanh không chỉ là mục tiêu về môi trường, mà là phương thức phát triển mới, lấy khoa học công nghệ làm nền tảng, đổi mới sáng tạo làm động lực, chuyển đổi số làm công cụ. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Đảng bộ tỉnh đã xác định rõ và tập trung vào các định hướng trọng tâm:
..................Thứ nhất, phát triển nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp xanh, nông nghiệp số, gắn sản xuất với bảo quản, chế biến, tiêu thụ và truy xuất nguồn gốc, tạo đột phá trong xây dựng nông thôn mới.
..................Xác định nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản là ngành kinh tế quan trọng, trụ đỡ của nền kinh tế, Lai Châu tập trung phát triển nông nghiệp hàng hóa gắn với ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số, hướng đến tăng trưởng xanh, bền vững. Tỉnh đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất tích hợp đa giá trị, nông nghiệp sạch, hữu cơ, tuần hoàn; khuyến khích tích tụ, tập trung đất đai, mở rộng vùng sản xuất tập trung, gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến, tiêu thụ, truy xuất nguồn gốc. Chương trình xây dựng nông thôn mới được gắn với đô thị hóa, phát triển du lịch và kinh tế xanh; xây dựng nông thôn mới theo hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt chuẩn, phát triển sản phẩm OCOP, thúc đẩy ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản, tạo đột phá trong nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.
..................Thứ hai, xây dựng chính quyền số, thúc đẩy quá trình phát triển đô thị thông minh, nâng cao năng lực phục vụ Nhân dân, tăng tính minh bạch, hiệu lực hiệu quả điều hành.
..................Thứ ba, phát triển kinh tế số, du lịch số, giáo dục số, y tế số, thúc đẩy các doanh nghiệp đổi mới mô hình kinh doanh, mở rộng thị trường qua nền tảng số.
Thứ tư, tăng cường liên kết vùng, hợp tác quốc tế, phát huy vị trí chiến lược của Lai Châu trong hành lang kinh tế kết nối Việt Nam - Trung Quốc, tận dụng cơ hội phát triển công nghiệp năng lượng sạch, đất hiếm, vật liệu mới phục vụ công nghiệp bán dẫn.
..................Thứ năm, phát triển nguồn nhân lực số, coi đó là một trụ cột quan trọng của phát triển bền vững. Theo đó, đẩy mạnh các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức; phổ cập kỹ năng số cơ bản trong cộng đồng; đưa nội dung chuyển đổi số vào chương trình giáo dục, đào tạo nghề, giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, trong đó có Trường Chính trị tỉnh Lai Châu nơi đào tạo đội ngũ cán bộ lý luận chính trị có bản lĩnh, tư duy đổi mới và năng lực số. Đồng thời, thu hút nguồn nhân lực công nghệ thông tin chất lượng cao
..................Thứ sáu, xây dựng văn hóa số, công dân số, thúc đẩy tinh thần sáng tạo, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong thanh niên, học sinh, sinh viên đang mở ra không gian phát triển mới, nơi mỗi người dân vừa là người hưởng lợi, vừa là người sáng tạo giá trị số cho tỉnh nhà.
..................Với mục tiêu “Phấn đấu đến năm 2030 đưa Lai Châu trở thành tỉnh phát triển trung bình của vùng trung du và miền núi phía Bắc; đến năm 2045 trở thành tỉnh trung bình của cả nước”(8), có nền kinh tế xanh, bản sắc văn hóa đặc trưng, quốc phòng an ninh vững mạnh, đời sống Nhân dân ngày càng nâng cao. Phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, là khâu đột phá của khâu đột phá, thể hiện tầm nhìn sáng tạo và quyết tâm chính trị cao của Đảng bộ tỉnh Lai Châu. Đây không chỉ là yêu cầu khách quan của sự phát triển, mà còn là biểu hiện sinh động của ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Lai Châu.
..................Phát huy thành tựu đã đạt được, tiếp tục kiên định mục tiêu “phát triển xanh, nhanh, bền vững”, Lai Châu phấn đấu khẳng định vị thế là tỉnh năng động, sáng tạo, phát triển bền vững trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.
..................Tài liệu trích dẫn:
..................(1), (3), (6), (7), (8) Đảng bộ tỉnh Lai Châu: Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Nxb Lao động, tr.15, 24, 43, 178, 46.
..................(2), (4), (5) Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu: Kế hoạch số 4732/KH-UBND, ngày 21/11/2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu về Chuyển đổi số năm 2025.
Tác giả: ThS. Vũ Thị Huệ - Phó trưởng phòng QLĐT&NCKH
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thành viên đăng nhập
- Đang truy cập34
- Hôm nay3,293
- Tháng hiện tại12,162
- Tổng lượt truy cập10,143,042
