VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP TRONG GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TỈNH LAI CHÂU
ThS. Khúc Thị Phương Thảo - Giảng viên khoa NNPL
2025-08-19T05:12:31-04:00
2025-08-19T05:12:31-04:00
https://truongchinhtri.laichau.gov.vn/index.php/nghien-cuu-khoa-hoc/van-dung-tu-tuong-dai-tuong-vo-nguyen-giap-trong-giao-duc-ly-luan-chinh-tri-tai-truong-chinh-tri-tinh-lai-chau-2028.html
/themes/truongchinhtri/images/no_image.gif
Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
https://truongchinhtri.laichau.gov.vn/uploads/bannerlogo.gif
Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911–2013) là vị tướng huyền thoại, nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam, người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với trí tuệ chiến lược, bản lĩnh chính trị vững vàng và nhân cách trong sáng, Đại tướng đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng của Đại tướng không chỉ là di sản quý báu của dân tộc mà còn hàm chứa những giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, có ý nghĩa định hướng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là công tác giáo dục lý luận chính trị, lĩnh vực then chốt trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.
Nhân kỷ niệm 114 năm ngày sinh của Người (25/8/1911 - 25/8/2025), việc nghiên cứu và vận dụng các giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách của Đại tướng trong công tác giáo dục lý luận chính trị có ý nghĩa thiết thực. Đối với Trường Chính trị tỉnh Lai Châu, đây không chỉ là dịp tri ân một danh nhân kiệt xuất của dân tộc, mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Biểu tượng tư tưởng, đạo đức và phong cách cách mạng Việt Nam
Sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước tại Quảng Bình, từ thuở thiếu thời, Võ Nguyên Giáp đã sớm hình thành tinh thần yêu nước và ý chí cách mạng. Từ những năm đầu của thập niên 1930, ông đã tham gia các tổ chức cách mạng tiền thân của Đảng, bắt đầu hành trình gắn bó trọn đời với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đảm nhiệm nhiều trọng trách của Đảng, Nhà nước và quân đội. Ông để lại dấu ấn sâu đậm không chỉ trong vai trò Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam với những chiến thắng mang tính quyết định như Điện Biên Phủ (1954) và Chiến dịch Hồ Chí Minh (1975), mà còn trong công cuộc xây dựng nền hành chính, giáo dục và đối ngoại của đất nước.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng là người đặc biệt quan tâm đến công cuộc chấn hưng giáo dục cách mạng. Giai đoạn đầu xây dựng chính quyền, trên cương vị Bộ trưởng Bộ Nội vụ (1945-1946) và sau đó là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, ông đã cùng Chính phủ tích cực ủng hộ và đóng góp vào những chính sách giáo dục quan trọng. Nổi bật là phong trào Bình dân học vụ do Bộ Quốc gia Giáo dục khởi xướng, một cuộc vận động lớn nhằm xóa mù chữ cho hàng triệu người dân, đặt nền móng cho nền giáo dục mới của nước Việt Nam độc lập.
Điều làm nên chiều sâu tư tưởng của Đại tướng không chỉ là trí tuệ và bản lĩnh quân sự, mà còn là phẩm chất đạo đức cách mạng tiêu biểu. Ông sống khiêm nhường, giản dị, trung thực, gần dân và luôn đặt lợi ích dân tộc lên trên hết. Nhân cách ấy là kết tinh của truyền thống văn hóa dân tộc, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự tôi luyện qua thực tiễn cách mạng.
Cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng không chỉ mang giá trị lịch sử, mà còn chứa đựng những bài học lý luận và thực tiễn sâu sắc. Những giá trị ấy có ý nghĩa trực tiếp đối với công tác xây dựng Đảng, nhất là trong giáo dục lý luận chính trị. Việc vận dụng những bài học quý báu từ tư tưởng, đạo đức và phong cách Đại tướng Võ Nguyên Giáp là cơ sở quan trọng để đổi mới nội dung, phương pháp và nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thời kỳ mới.
2. Giá trị lịch sử và tư tưởng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ là vị chỉ huy quân sự thiên tài mà còn là nhà tư tưởng, một nhà lãnh đạo có tầm nhìn chiến lược sâu rộng. Ông để lại nhiều giá trị lý luận và thực tiễn quý báu:
Thứ nhất, tư tưởng “Dân là gốc” - Nền tảng trong quan điểm chiến lược cách mạng
Một trong những tư tưởng xuyên suốt và nổi bật của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là quan điểm “Dân là gốc”. Tư tưởng này không chỉ là sự kế thừa sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh mà còn là kết quả của sự chiêm nghiệm thực tiễn cách mạng một cách sáng tạo. Theo Đại tướng, nhân dân là chủ thể, là lực lượng quyết định sự thắng bại của mọi sự nghiệp cách mạng.
Trong lĩnh vực quân sự, tư tưởng này được thể hiện rõ nét qua chiến lược “chiến tranh nhân dân”, một học thuyết quân sự độc đáo và sáng tạo. Học thuyết này dựa trên sức mạnh toàn dân, kết hợp giữa quân đội chính quy với lực lượng vũ trang địa phương và toàn thể nhân dân tham gia kháng chiến. Chiến tranh nhân dân không chỉ là đối sách quân sự hiệu quả để đối phó với kẻ thù có ưu thế vượt trội về trang bị, mà còn là biểu hiện sâu sắc của niềm tin tuyệt đối vào sức mạnh quần chúng. Đến nay, tư tưởng này hiện vẫn giữ nguyên giá trị trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, cũng như phát huy vai trò chủ động của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, tư duy lý luận biện chứng - Sự kết hợp giữa khoa học, thực tiễn và sáng tạo
Tư duy lý luận của Đại tướng Võ Nguyên Giáp thể hiện qua khả năng phân tích, tổng kết kinh nghiệm chiến đấu và tổ chức lực lượng, đồng thời đề xuất các quyết sách cách mạng. Ông nhấn mạnh mối quan hệ hữu cơ giữa lý luận và thực tiễn, giữa tri thức khoa học và hành động cách mạng.
Tránh vận dụng cứng nhắc, máy móc, Đại tướng là hình mẫu điển hình trong việc linh hoạt áp dụng lý luận Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Ông cũng tiếp thu tri thức quân sự hiện đại trên thế giới và dựa trên thực tiễn chiến trường trong nước để xây dựng các chiến lược phù hợp. Sự hòa quyện giữa khoa học, thực tiễn và tinh thần sáng tạo đã giúp Đại tướng đưa ra nhiều quyết định đột phá, tiêu biểu là điều chỉnh phương châm tác chiến trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, chuyển từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”.
Thứ ba, phong cách làm việc mẫu mực, liêm chính, gần gũi cán bộ, chiến sĩ và nhân dân
Một trong những đặc điểm nổi bật trong tư tưởng và nhân cách của Đại tướng là phong cách lãnh đạo mẫu mực, khoa học, dân chủ và giàu tính nhân văn. Ông luôn đề cao tinh thần trách nhiệm, tác phong nghiêm túc, chuẩn bị kỹ lưỡng và tổ chức thực hiện công việc một cách bài bản. Đồng thời, Đại tướng thể hiện thái độ liêm chính, khiêm tốn, không màng danh lợi, luôn đặt lợi ích tập thể lên trên hết và không ngừng rèn luyện bản thân.
Trong quan hệ với đồng chí, đồng đội và nhân dân, Đại tướng thể hiện sự gần gũi, chân thành, biết lắng nghe và chia sẻ. Ông luôn tôn trọng cán bộ, chiến sĩ, xem họ như những người thân thiết, từ đó xây dựng được lòng tin và sự đoàn kết vững chắc trong toàn quân. Phong cách lãnh đạo ấy không chỉ góp phần tạo nên môi trường công tác nhân văn, hiệu quả mà còn là tấm gương sáng trong công tác giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên hiện nay.
Thứ tư, tinh thần học tập không ngừng, tôn trọng trí thức và coi trọng giáo dục
Từ rất sớm, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã xác định vai trò then chốt của giáo dục và tri thức đối với sự nghiệp cách mạng. Với xuất phát điểm là một trí thức yêu nước, ông luôn coi trọng việc học tập liên tục, gắn kết chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn. Tinh thần học tập suốt đời của Đại tướng được thể hiện rõ nét qua nhiều giai đoạn hoạt động cách mạng, đặc biệt là trong quá trình tự nghiên cứu, nâng cao kiến thức về lý luận quân sự, ngoại ngữ và ngoại giao.
Đại tướng cũng đặc biệt đề cao vị trí của trí thức và tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức cách mạng vững vàng. Quan điểm này có ý nghĩa thiết thực đối với công tác giáo dục lý luận chính trị hiện nay, đặt ra yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải giàu bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và tinh thần tận tụy phục vụ nhân dân, góp phần củng cố vững chắc nền tảng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
Những giá trị này không chỉ thuộc về lịch sử, mà còn mang tính định hướng lâu dài cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục lý luận chính trị.
3. Vận dụng tư tưởng Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong công tác giáo dục lý luận chính trị tại Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
Vận dụng tư tưởng của Đại tướng vào công tác giáo dục lý luận chính trị tại Trường Chính trị tỉnh Lai Châu không chỉ làm phong phú nội dung đào tạo mà còn tạo động lực đổi mới phương pháp giảng dạy, đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về chuyên môn và thực tiễn, góp phần thực hiện thành công nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Thứ nhất, đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình chính trị - xã hội, công tác giáo dục lý luận chính trị đòi hỏi đổi mới toàn diện về cả nội dung và phương pháp. Tư duy biện chứng, tinh thần sáng tạo và phương pháp làm việc khoa học của Đại tướng là cơ sở quan trọng để giảng viên Trường Chính trị tỉnh Lai Châu đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy sát với thực tiễn địa phương, phù hợp với nhiệm vụ chính trị của tỉnh.
Việc đưa các giá trị tư tưởng của Đại tướng vào bài giảng góp phần nâng cao tính thuyết phục, tính thực tiễn và tính chiến đấu của công tác giáo dục lý luận. Đồng thời, phương pháp giảng dạy được đổi mới theo hướng phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của người học, khuyến khích nghiên cứu, trao đổi, phản biện nhằm nâng cao chất lượng đào tạo một cách toàn diện.
Thứ hai, bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng cho cán bộ, giảng viên, học viên
Tấm gương liêm chính, giản dị, gần dân của Đại tướng có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành tấm gương sáng để cán bộ, giảng viên và học viên nhà trường học tập và noi theo. Việc vận dụng những giá trị này góp phần bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và ý thức trách nhiệm của đội ngũ làm công tác lý luận chính trị.
Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay khi cán bộ, đảng viên phải đối mặt với nhiều thách thức về tư tưởng và đạo đức, tư tưởng của Đại tướng trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, giúp củng cố niềm tin, bản lĩnh chính trị, ý chí phấn đấu không ngừng vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân.
Thứ ba, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạng và bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ cơ sở
Cán bộ cơ sở là lực lượng chủ lực trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đồng thời là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Việc giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ cơ sở theo tư tưởng Đại tướng Võ Nguyên Giáp giúp nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm, đồng thời rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình.
Bên cạnh đó, tinh thần học tập, sáng tạo và phong cách làm việc khoa học, bài bản của Đại tướng là bài học quý giá để đội ngũ cán bộ, giảng viên và học viên của Trường không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, cũng như rèn luyện đạo đức công vụ trong quá trình công tác. Đây là cơ sở để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu chính trị của tỉnh.
Cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp để lại một di sản to lớn cả về lý luận lẫn thực tiễn. Từ tư tưởng “Dân là gốc”, tư duy biện chứng, phong cách lãnh đạo khoa học, đến tinh thần học tập và coi trọng giáo dục – tất cả đều có giá trị định hướng cho công tác xây dựng Đảng và sự nghiệp cách mạng Việt Nam hôm nay.
Đối với Trường Chính trị tỉnh Lai Châu, việc vận dụng tư tưởng của Đại tướng vào giảng dạy không chỉ làm phong phú nội dung đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, mà còn tạo động lực hình thành và phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng và tinh thần trách nhiệm cao với sự nghiệp của Đảng. Trong thời gian tới, nhà trường cần tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tích hợp một cách có hệ thống các giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách của Đại tướng Võ Nguyên Giáp vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên. Đồng thời, cần tăng cường tổ chức các hoạt động sinh hoạt chuyên đề, hội thảo khoa học nhằm tuyên truyền sâu rộng và lan tỏa tư tưởng của Đại tướng đến toàn thể cán bộ, giảng viên và học viên. Qua đó, góp phần xây dựng nền tảng tư tưởng vững chắc cho đội ngũ cán bộ cơ sở, lực lượng trực tiếp triển khai chủ trương, đường lối của Đảng vào thực tiễn, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng tỉnh Lai Châu phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn mới.
Tài liệu tham khảo
1. Tổng tập hồi ký – Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nxb Quân đội Nhân dân.
2. Ban Tuyên giáo Trung ương – Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam: Về cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Truy cập từ: https://vnembassy-warsaw.mofa.gov.vn
3. Thượng tá, Thạc sĩ Phạm Văn Thừa: Những cống hiến to lớn, đặc biệt xuất sắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta, Khoa LLCT và KHXHNV, Truy cập từ: https://dhannd.edu.vn
Tác giả: ThS. Khúc Thị Phương Thảo - Giảng viên khoa NNPL