Trường Chính trị tỉnh Lai Châu
QUÁN TRIỆT TINH THẦN ĐỔI MỚI TỪ DỰ THẢO VĂN KIỆN ĐẠI HỘI XIV CỦA ĐẢNG - NHẬN THỨC VÀ HÀNG ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN TỈNH LAI CHÂU
...............Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam là sự kiện chính trị trọng đại, mở ra giai đoạn phát triển mới của đất nước, giai đoạn bản lề trong quá trình hiện thực hóa khát vọng đến năm 2045: Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Trước yêu cầu đó, Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng không chỉ kế thừa tinh hoa lý luận và thực tiễn của hơn ba thập kỷ đổi mới, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược, tư duy đổi mới và khát vọng phát triển mạnh mẽ của toàn Đảng, toàn dân tộc trong bối cảnh toàn cầu biến động nhanh, phức tạp và khó lường.
...............Dự thảo Văn kiện lần này mang nhiều điểm mới quan trọng, từ nhận thức lý luận đến định hướng hành động, thể hiện bước phát triển về tư duy lý luận của Đảng trong lãnh đạo phát triển đất nước: nhấn mạnh hoàn thiện thể chế phát triển hiện đại, coi văn hoá và con người là nguồn lực nội sinh; đặt trọng tâm vào chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển vùng, bảo đảm an ninh con người, an ninh môi trường và phát triển bền vững. Đây là những vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp phát triển của từng địa phương, nhất là các tỉnh miền núi, biên giới như Lai Châu.
...............Với vị trí chiến lược ở cực Tây Tổ quốc, Lai Châu không chỉ là “phên giậu” bảo vệ chủ quyền quốc gia, mà còn là vùng đất giàu tiềm năng về tài nguyên, văn hoá và con người. Trong hành trình phát triển, tỉnh đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá, song cũng đối diện nhiều thách thức đặc thù về hạ tầng, nguồn nhân lực, giảm nghèo bền vững và hội nhập. Việc nghiên cứu, quán triệt, nhận thức sâu sắc và vận dụng sáng tạo những điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào thực tiễn địa phương có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa để cụ thể hóa đường lối của Đảng, vừa để khơi dậy ý chí, khát vọng vươn lên của đồng bào các dân tộc trong tỉnh.
...............I. NHỮNG ĐIỂM MỚI, QUAN TRỌNG TRONG DỰ THẢO VĂN KIỆN TRÌNH ĐẠI HỘI XIV CỦA ĐẢNG
...............1. Về tư duy, tầm nhìn phát triển đất nước trong thời kỳ mới
...............Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV thể hiện bước phát triển mới về tư duy lý luận của Đảng trong hoạch định đường lối phát triển đất nước. Tư duy phát triển được mở rộng theo hướng “phát triển nhanh và bền vững, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực của sự phát triển”, gắn kết chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, con người, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, củng cố quốc phòng - an ninh và đối ngoại chủ động, toàn diện.
...............So với các kỳ Đại hội trước, Dự thảo lần này có bước chuyển mạnh về tầm nhìn chiến lược, thể hiện rõ khát vọng phát triển Việt Nam đến giữa thế kỷ XXI trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có nền kinh tế tự chủ, hội nhập sâu rộng và có uy tín, vị thế quốc tế ngày càng cao. Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh yêu cầu xây dựng “nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, hiện đại, hội nhập, vận hành thông suốt, hiệu quả”, coi đây là nền tảng thể chế để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.
...............Điểm mới đáng chú ý là chuyển đổi tư duy từ “phát triển theo chiều rộng dựa vào vốn, tài nguyên và lao động giá rẻ” sang “phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số và kinh tế tri thức”. Đảng xác định rõ: “Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt để nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế”.
...............Như vậy, Dự thảo không chỉ đưa ra định hướng, mà còn định hình một mô hình phát triển mới, nơi chất lượng tăng trưởng và giá trị sáng tạo của con người Việt Nam được coi là thước đo của sự phát triển quốc gia.
...............2. Về hoàn thiện thể chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền và quản trị quốc gia hiện đại
...............Một trong những điểm nhấn quan trọng của Dự thảo là tư duy “lấy thể chế làm khâu đột phá”. Đảng yêu cầu hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển, nhất là thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể chế phân cấp, phân quyền, thể chế phát triển vùng, thể chế quản trị công hiện đại và thể chế đổi mới sáng tạo.
...............Dự thảo nêu rõ yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực sự trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Đặc biệt, lần này Đảng nhấn mạnh sâu sắc hơn về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực mang tính hệ thống, coi đó là điều kiện tiên quyết để giữ vững niềm tin của Nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
...............Điểm mới là việc Dự thảo xác định “quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả” là yêu cầu tất yếu của quá trình phát triển, trong đó trọng tâm là chuyển từ “quản lý hành chính” sang “quản trị phát triển”, lấy hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp và xã hội làm thước đo của bộ máy công quyền.
...............Đảng đặt ra yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm tính thống nhất, liên thông và trách nhiệm giải trình, coi đây là động lực khơi thông tiềm năng phát triển ở từng địa phương, từng vùng, miền.
...............3. Về văn hoá, con người và phát huy giá trị Việt Nam
...............Một điểm đổi mới sâu sắc và mang tính nền tảng trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là nhấn mạnh phát triển văn hóa và con người Việt Nam toàn diện, trở thành nguồn lực nội sinh, động lực quan trọng của phát triển đất nước.
...............Đảng khẳng định rõ: “Phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế; chú trọng xây dựng con người Việt Nam thời đại mới có nhân cách, tri thức, năng lực sáng tạo, ý thức công dân, lòng yêu nước và khát vọng cống hiến”.
...............Dự thảo cũng đưa ra hệ giá trị cụ thể hơn gồm: hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hoá và hệ giá trị con người Việt Nam như nền tảng định hướng cho mọi hoạt động xã hội. Đây là sự phát triển mới về lý luận văn hóa của Đảng, phản ánh yêu cầu cấp thiết của thời kỳ toàn cầu hóa, khi sức mạnh mềm của quốc gia trở thành yếu tố cạnh tranh quan trọng.
Bên cạnh đó, Dự thảo nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh trong gia đình, nhà trường, cộng đồng và trên không gian mạng; chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa, truyền thông số, phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa cơ sở. Những nội dung này cho thấy Đảng đã đặt văn hóa ngang tầm với kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng - an ninh trong chiến lược phát triển tổng thể quốc gia.
...............4. Về phát triển vùng, liên kết vùng và chiến lược phát triển không gian quốc gia
...............Khắc phục tình trạng phát triển cục bộ, manh mún, Dự thảo Đại hội XIV xác định phát triển vùng và liên kết vùng là một định hướng chiến lược.
...............Đảng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế phối hợp, chia sẻ lợi ích, tạo động lực cho từng vùng phát huy tiềm năng, lợi thế so sánh. Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh phát triển các vùng chiến lược, vùng biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi vừa có vị trí địa - chính trị quan trọng, vừa có tiềm năng kinh tế đặc thù nhưng cũng là khu vực còn nhiều khó khăn.
...............Đây là điểm mới có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, nhất là đối với các tỉnh vùng Tây Bắc như Lai Châu. Dự thảo định hướng xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy kết nối hạ tầng vùng, phát triển kinh tế cửa khẩu, du lịch, nông nghiệp sinh thái, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, qua đó thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi và đồng bằng. Những nội dung này thể hiện rõ tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, bảo đảm sự phát triển hài hòa, công bằng giữa các vùng, miền của đất nước.
...............5. Về phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm an ninh con người, an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững
...............Khác với các kỳ Đại hội trước, Dự thảo Đại hội XIV mở rộng và nâng cao quan niệm về an ninh quốc gia, coi an ninh con người là nội dung trọng yếu của chiến lược phát triển bền vững. Đảng xác định rõ: “Phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo đảm an ninh con người, an toàn xã hội, an ninh môi trường và an ninh năng lượng”.
...............Đây là bước phát triển mới trong tư duy của Đảng, phản ánh nhận thức sâu sắc về mối quan hệ hữu cơ giữa phát triển và ổn định. Các nội dung cụ thể được bổ sung như:
Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững, bảo đảm an ninh nguồn nước và an ninh lương thực.
...............Xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng công bằng, phát triển năng lượng tái tạo.
Tăng cường năng lực quản trị rủi ro, quản lý đô thị, kiểm soát thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ đa dạng sinh học.
...............Với nội dung này, Dự thảo đã đặt an ninh phi truyền thống (như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh mạng, khủng hoảng năng lượng) vào vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển quốc gia, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
...............6. Về công tác dân tộc, tôn giáo và chính sách xã hội
...............Dự thảo Đại hội XIV tiếp tục khẳng định công tác dân tộc, tôn giáo là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài của cách mạng Việt Nam, nhưng đồng thời có những điểm mới về phương pháp tiếp cận và mục tiêu chính sách.
...............Đảng chủ trương chuyển mạnh từ “hỗ trợ” sang “trao cơ hội phát triển”, tạo điều kiện để đồng bào các dân tộc thiểu số tự lực vươn lên, phát huy nội lực và bản sắc văn hóa riêng trong phát triển.
...............Dự thảo bổ sung yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, sử dụng cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số tại cơ sở. Đồng thời, Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, coi đây là công cụ quan trọng để thu hẹp khoảng cách phát triển, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.
...............Về chính sách xã hội, Dự thảo nhấn mạnh phát triển hệ thống an sinh xã hội đa tầng, toàn diện, bền vững; chú trọng bảo đảm quyền lợi của người lao động, người yếu thế; xây dựng xã hội học tập và nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội.
...............7. Về quốc phòng, an ninh và đối ngoại
...............Dự thảo Đại hội XIV tiếp tục khẳng định giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.
...............Điểm mới là Đảng nhấn mạnh kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, đối ngoại và phát triển vùng biên giới, biển đảo, trong đó coi xây dựng “thế trận lòng dân” là nền tảng vững chắc của nền quốc phòng toàn dân.
...............Về đối ngoại, Dự thảo xác định rõ yêu cầu nâng tầm đối ngoại đa phương, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất và hiệu quả, gắn chặt đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân.
...............Đảng chủ trương xây dựng nền kinh tế tự chủ gắn với hội nhập sâu rộng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng trước các biến động toàn cầu, điều này mở ra nhiều cơ hội cho các địa phương biên giới như Lai Châu trong phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại biên mậu và hợp tác xuyên biên giới.
...............8. Về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị
...............Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV tiếp tục khẳng định nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đồng thời có nhiều điểm mới quan trọng:
...............Đề cao hơn nữa vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.
Nhấn mạnh xây dựng Đảng về đạo đức, coi đây là “nền tảng tinh thần của Đảng”, là điều kiện tiên quyết để củng cố niềm tin của nhân dân.
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện chuyển đổi số, bảo đảm tính công khai, minh bạch, gần dân, sát dân.
...............Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
...............Dự thảo cũng xác định rõ phương châm hành động: “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, thể hiện tinh thần chủ động, đổi mới, khát vọng vươn lên của toàn Đảng, toàn dân tộc trong giai đoạn mới.
...............Những điểm mới, quan trọng trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng phản ánh tầm cao mới trong tư duy lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, cho thấy sự kiên định về mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đồng thời linh hoạt, sáng tạo trong phương thức lãnh đạo và tổ chức thực hiện.
...............Các nội dung đổi mới nêu trên không chỉ mở ra hướng phát triển chiến lược cho đất nước, mà còn là cơ sở quan trọng để các địa phương, nhất là các tỉnh vùng cao, biên giới như Lai Châu, nhận thức, cụ thể hóa và hành động trong thời gian tới.
...............II. NHẬN THỨC VÀ HÀNG ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN TỈNH LAI CHÂU
...............Quán triệt tinh thần đổi mới, tầm nhìn chiến lược và những định hướng lớn được xác lập trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu nhận thức sâu sắc rằng: đây không chỉ là văn kiện chính trị của toàn Đảng, toàn dân, mà còn là kim chỉ nam hành động định hướng cho sự phát triển bền vững của mỗi địa phương trong giai đoạn mới. Dự thảo Văn kiện lần này mang nhiều điểm mới quan trọng về tư duy phát triển, về phương thức lãnh đạo, về quan điểm văn hóa, con người, về mô hình tăng trưởng, an ninh con người và quản trị quốc gia hiện đại. Đối với Lai Châu - một tỉnh vùng cao, biên giới, có vị trí chiến lược đặc biệt ở cực Tây của Tổ quốc - việc quán triệt, cụ thể hóa và hành động theo tinh thần Dự thảo có ý nghĩa vừa cấp bách, vừa lâu dài, gắn liền với sự phát triển bền vững của toàn vùng Tây Bắc.
...............Trong nhận thức của Đảng bộ Lai Châu, tinh thần đổi mới của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV thể hiện ở ba trụ cột cơ bản: phát triển nhanh và bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo; lấy con người làm trung tâm, là chủ thể và là động lực của phát triển; và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phục vụ nhân dân, lấy hiệu quả phát triển làm thước đo.
...............Những nội dung đó hoàn toàn phù hợp với yêu cầu phát triển của Lai Châu hiện nay, một địa phương đang nỗ lực vươn lên từ nền kinh tế thuần nông sang hướng công nghiệp, dịch vụ, du lịch và kinh tế biên mậu.
...............Trong hơn hai thập niên kể từ khi tái lập tỉnh, Lai Châu đã có những bước tiến quan trọng. Theo Văn kiện Đảng bộ tỉnh, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021–2025 đạt khoảng 5,4 %/năm; GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 65 triệu đồng, tăng 21,3 triệu đồng so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: nông - lâm nghiệp giảm còn 14,21%, công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 44,53%, dịch vụ chiếm 35,36%. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn khoảng 16,27%, giảm mạnh so với năm 2020; đời sống người dân từng bước cải thiện rõ rệt. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là giao thông, đô thị, điện, viễn thông được quan tâm đầu tư, tạo diện mạo mới cho tỉnh vùng cao biên giới.
...............Những kết quả này là minh chứng rõ nét cho sự vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể của địa phương. Đảng bộ tỉnh đã gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với ổn định xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia. Lai Châu cũng đã phát huy vai trò là cầu nối giao lưu kinh tế - văn hóa giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam - Trung Quốc, với hai cặp cửa khẩu quốc gia và hàng chục lối mở biên giới, góp phần thúc đẩy thương mại, du lịch, xuất nhập khẩu nông sản.
...............Tuy nhiên, khi đối chiếu với tinh thần đổi mới và yêu cầu phát triển mà Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đặt ra, Lai Châu vẫn đang đứng trước nhiều thách thức lớn. Trước hết, quy mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế còn nhỏ, chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên và nông nghiệp truyền thống, công nghiệp chế biến chưa phát triển mạnh, năng suất lao động thấp so với trung bình cả nước. Hạ tầng giao thông, logistics, hạ tầng số chưa đồng bộ, làm hạn chế khả năng thu hút đầu tư và kết nối vùng. Chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, tình trạng thiếu lao động kỹ thuật cao diễn ra phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, du lịch, năng lượng.
...............Ngoài ra, biến đổi khí hậu, thiên tai, sạt lở đất, lũ quét, cùng những khó khăn trong sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn là thách thức lâu dài đối với phát triển bền vững.
...............Từ thực tiễn đó, Đảng bộ tỉnh Lai Châu nhận thức sâu sắc rằng việc quán triệt và vận dụng những điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là nhiệm vụ trọng tâm nhằm mở ra giai đoạn phát triển mới cho địa phương.
...............Trước hết, Dự thảo nhấn mạnh “hoàn thiện thể chế phát triển, biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh”. Đối với Lai Châu, đây là định hướng có ý nghĩa quyết định. Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục rà soát, cụ thể hóa các cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp với đặc thù vùng cao, biên giới, như: cơ chế ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng chiến lược; cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu khoáng sản, dược liệu và năng lượng tái tạo. Đồng thời, cần phát huy mạnh mẽ vai trò “chính quyền phục vụ”, nâng cao năng lực quản trị địa phương, đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong điều hành, hướng tới xây dựng chính quyền số, công dân số và nền kinh tế số vùng cao.
...............Tinh thần “lấy con người là trung tâm của phát triển” trong Dự thảo cũng được Đảng bộ tỉnh đặc biệt chú trọng. Lai Châu là nơi sinh sống của hơn 20 dân tộc anh em, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 80% dân số. Phát triển con người ở đây không chỉ là nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, mà còn là phát huy bản sắc văn hóa, khơi dậy lòng tự hào và ý chí tự lực vươn lên. Việc gắn kết giảm nghèo bền vững với phát triển văn hóa, giáo dục, y tế và an sinh xã hội phải được xem là nhiệm vụ chính trị xuyên suốt.
...............Trong những năm tới, Lai Châu cần triển khai mạnh mẽ các chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc; mở rộng đào tạo nghề gắn với thị trường lao động, đặc biệt trong các lĩnh vực du lịch cộng đồng, thương mại biên mậu, nông nghiệp hữu cơ; đồng thời tăng cường phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số, coi đó là nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của tỉnh.
...............Dự thảo Đại hội XIV cũng khẳng định tầm quan trọng của phát triển văn hóa, xây dựng hệ giá trị Việt Nam thời đại mới. Với Lai Châu, nơi hội tụ kho tàng văn hóa phong phú của các dân tộc Thái, Mông, Dao, Hà Nhì, Lự…, việc phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái chính là hướng đi phù hợp. Cần chú trọng quy hoạch, đầu tư xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù; đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Lai Châu là “miền đất hội tụ sắc màu văn hóa”, góp phần tạo việc làm, nâng thu nhập cho người dân. Đồng thời, công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở phải đi đôi với phòng, chống các biểu hiện mê tín, hủ tục lạc hậu, giữ gìn an ninh văn hóa, an ninh tư tưởng trong cộng đồng.
...............Một nội dung khác trong Dự thảo được Lai Châu đặc biệt quan tâm là bảo đảm an ninh con người, an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững. Thực tế cho thấy, Lai Châu là địa phương chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu, thiên tai, sạt lở đất, lũ quét. Bên cạnh đó, tình hình tội phạm ma túy, buôn lậu, di cư trái phép qua biên giới còn tiềm ẩn phức tạp. Do đó, việc cụ thể hóa nội dung này phải được đặt trong chiến lược tổng thể: kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với quốc phòng – an ninh; tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ rừng đầu nguồn; xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và ứng phó thiên tai; nâng cao năng lực phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh trật tự khu vực biên giới.
...............Cùng với đó, cần huy động nguồn lực để phát triển hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu, khuyến khích mô hình kinh tế xanh, nông nghiệp hữu cơ, năng lượng tái tạo, những lĩnh vực mà Lai Châu có tiềm năng lớn.
...............Trên phương diện đối ngoại, tinh thần “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế” được Dự thảo Đại hội XIV khẳng định là yêu cầu khách quan của phát triển. Với đường biên giới dài hơn 265 km tiếp giáp Vân Nam (Trung Quốc), Lai Châu có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại biên mậu và hợp tác du lịch xuyên biên giới. Trong những năm tới, tỉnh cần tiếp tục mở rộng hợp tác với các địa phương của Trung Quốc, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, khoáng sản, hàng thủ công; đồng thời tăng cường công tác đối ngoại nhân dân, giao lưu văn hóa, củng cố lòng tin, tình hữu nghị và hợp tác bền vững hai bên biên giới. Đây vừa là thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, vừa là bảo vệ an ninh biên giới quốc gia từ sớm, từ xa, bằng sức mạnh của nhân dân.
...............Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đặt trọng tâm vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đảng bộ tỉnh Lai Châu nhận thức rõ: muốn thực hiện thành công các mục tiêu phát triển, phải trước hết nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Những năm gần đây, công tác xây dựng Đảng ở Lai Châu có nhiều chuyển biến tích cực; tỷ lệ tổ chức cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 90%; việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai nghiêm túc, tạo sức lan tỏa trong xã hội. Tuy nhiên, ở một số nơi, năng lực lãnh đạo, phương thức hoạt động còn chậm đổi mới, việc nêu gương của cán bộ, đảng viên chưa thật sự thường xuyên. Do đó, trong thời gian tới, cần kiên định phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, gắn xây dựng Đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác đảng, bảo đảm công khai, minh bạch, gần dân, sát dân.
...............Nhìn tổng thể, việc quán triệt và vận dụng tinh thần Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào thực tiễn tỉnh Lai Châu vừa là yêu cầu khách quan, vừa là động lực để địa phương bứt phá trong giai đoạn 2025–2030. Lai Châu cần phát huy tối đa nội lực, tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, huy động các nguồn lực xã hội, phát triển đồng bộ ba trụ cột: kinh tế xanh - văn hóa bền vững - xã hội nhân văn, trên nền tảng quốc phòng - an ninh vững chắc. Mỗi cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc rằng: tinh thần đổi mới không chỉ nằm trong văn kiện, mà phải trở thành hành động cụ thể, kết quả thiết thực, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu mà Đại hội XIV của Đảng đề ra./.
...............* Tài liệu tham khảo:
...............1. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng
...............2. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2025-2030
...............Dự thảo Văn kiện lần này mang nhiều điểm mới quan trọng, từ nhận thức lý luận đến định hướng hành động, thể hiện bước phát triển về tư duy lý luận của Đảng trong lãnh đạo phát triển đất nước: nhấn mạnh hoàn thiện thể chế phát triển hiện đại, coi văn hoá và con người là nguồn lực nội sinh; đặt trọng tâm vào chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển vùng, bảo đảm an ninh con người, an ninh môi trường và phát triển bền vững. Đây là những vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp phát triển của từng địa phương, nhất là các tỉnh miền núi, biên giới như Lai Châu.
...............Với vị trí chiến lược ở cực Tây Tổ quốc, Lai Châu không chỉ là “phên giậu” bảo vệ chủ quyền quốc gia, mà còn là vùng đất giàu tiềm năng về tài nguyên, văn hoá và con người. Trong hành trình phát triển, tỉnh đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá, song cũng đối diện nhiều thách thức đặc thù về hạ tầng, nguồn nhân lực, giảm nghèo bền vững và hội nhập. Việc nghiên cứu, quán triệt, nhận thức sâu sắc và vận dụng sáng tạo những điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào thực tiễn địa phương có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa để cụ thể hóa đường lối của Đảng, vừa để khơi dậy ý chí, khát vọng vươn lên của đồng bào các dân tộc trong tỉnh.
...............I. NHỮNG ĐIỂM MỚI, QUAN TRỌNG TRONG DỰ THẢO VĂN KIỆN TRÌNH ĐẠI HỘI XIV CỦA ĐẢNG
...............1. Về tư duy, tầm nhìn phát triển đất nước trong thời kỳ mới
...............Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV thể hiện bước phát triển mới về tư duy lý luận của Đảng trong hoạch định đường lối phát triển đất nước. Tư duy phát triển được mở rộng theo hướng “phát triển nhanh và bền vững, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu và là động lực của sự phát triển”, gắn kết chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, con người, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, củng cố quốc phòng - an ninh và đối ngoại chủ động, toàn diện.
...............So với các kỳ Đại hội trước, Dự thảo lần này có bước chuyển mạnh về tầm nhìn chiến lược, thể hiện rõ khát vọng phát triển Việt Nam đến giữa thế kỷ XXI trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có nền kinh tế tự chủ, hội nhập sâu rộng và có uy tín, vị thế quốc tế ngày càng cao. Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh yêu cầu xây dựng “nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đầy đủ, hiện đại, hội nhập, vận hành thông suốt, hiệu quả”, coi đây là nền tảng thể chế để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.
...............Điểm mới đáng chú ý là chuyển đổi tư duy từ “phát triển theo chiều rộng dựa vào vốn, tài nguyên và lao động giá rẻ” sang “phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, chuyển đổi số và kinh tế tri thức”. Đảng xác định rõ: “Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt để nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế”.
...............Như vậy, Dự thảo không chỉ đưa ra định hướng, mà còn định hình một mô hình phát triển mới, nơi chất lượng tăng trưởng và giá trị sáng tạo của con người Việt Nam được coi là thước đo của sự phát triển quốc gia.
...............2. Về hoàn thiện thể chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền và quản trị quốc gia hiện đại
...............Một trong những điểm nhấn quan trọng của Dự thảo là tư duy “lấy thể chế làm khâu đột phá”. Đảng yêu cầu hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển, nhất là thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể chế phân cấp, phân quyền, thể chế phát triển vùng, thể chế quản trị công hiện đại và thể chế đổi mới sáng tạo.
...............Dự thảo nêu rõ yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực sự trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Đặc biệt, lần này Đảng nhấn mạnh sâu sắc hơn về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực mang tính hệ thống, coi đó là điều kiện tiên quyết để giữ vững niềm tin của Nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
...............Điểm mới là việc Dự thảo xác định “quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả” là yêu cầu tất yếu của quá trình phát triển, trong đó trọng tâm là chuyển từ “quản lý hành chính” sang “quản trị phát triển”, lấy hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp và xã hội làm thước đo của bộ máy công quyền.
...............Đảng đặt ra yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm tính thống nhất, liên thông và trách nhiệm giải trình, coi đây là động lực khơi thông tiềm năng phát triển ở từng địa phương, từng vùng, miền.
...............3. Về văn hoá, con người và phát huy giá trị Việt Nam
...............Một điểm đổi mới sâu sắc và mang tính nền tảng trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là nhấn mạnh phát triển văn hóa và con người Việt Nam toàn diện, trở thành nguồn lực nội sinh, động lực quan trọng của phát triển đất nước.
...............Đảng khẳng định rõ: “Phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế; chú trọng xây dựng con người Việt Nam thời đại mới có nhân cách, tri thức, năng lực sáng tạo, ý thức công dân, lòng yêu nước và khát vọng cống hiến”.
...............Dự thảo cũng đưa ra hệ giá trị cụ thể hơn gồm: hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hoá và hệ giá trị con người Việt Nam như nền tảng định hướng cho mọi hoạt động xã hội. Đây là sự phát triển mới về lý luận văn hóa của Đảng, phản ánh yêu cầu cấp thiết của thời kỳ toàn cầu hóa, khi sức mạnh mềm của quốc gia trở thành yếu tố cạnh tranh quan trọng.
Bên cạnh đó, Dự thảo nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh trong gia đình, nhà trường, cộng đồng và trên không gian mạng; chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa, truyền thông số, phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa cơ sở. Những nội dung này cho thấy Đảng đã đặt văn hóa ngang tầm với kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng - an ninh trong chiến lược phát triển tổng thể quốc gia.
...............4. Về phát triển vùng, liên kết vùng và chiến lược phát triển không gian quốc gia
...............Khắc phục tình trạng phát triển cục bộ, manh mún, Dự thảo Đại hội XIV xác định phát triển vùng và liên kết vùng là một định hướng chiến lược.
...............Đảng yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế phối hợp, chia sẻ lợi ích, tạo động lực cho từng vùng phát huy tiềm năng, lợi thế so sánh. Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh phát triển các vùng chiến lược, vùng biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nơi vừa có vị trí địa - chính trị quan trọng, vừa có tiềm năng kinh tế đặc thù nhưng cũng là khu vực còn nhiều khó khăn.
...............Đây là điểm mới có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, nhất là đối với các tỉnh vùng Tây Bắc như Lai Châu. Dự thảo định hướng xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy kết nối hạ tầng vùng, phát triển kinh tế cửa khẩu, du lịch, nông nghiệp sinh thái, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, qua đó thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi và đồng bằng. Những nội dung này thể hiện rõ tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, bảo đảm sự phát triển hài hòa, công bằng giữa các vùng, miền của đất nước.
...............5. Về phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm an ninh con người, an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững
...............Khác với các kỳ Đại hội trước, Dự thảo Đại hội XIV mở rộng và nâng cao quan niệm về an ninh quốc gia, coi an ninh con người là nội dung trọng yếu của chiến lược phát triển bền vững. Đảng xác định rõ: “Phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo đảm an ninh con người, an toàn xã hội, an ninh môi trường và an ninh năng lượng”.
...............Đây là bước phát triển mới trong tư duy của Đảng, phản ánh nhận thức sâu sắc về mối quan hệ hữu cơ giữa phát triển và ổn định. Các nội dung cụ thể được bổ sung như:
Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững, bảo đảm an ninh nguồn nước và an ninh lương thực.
...............Xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy chuyển đổi năng lượng công bằng, phát triển năng lượng tái tạo.
Tăng cường năng lực quản trị rủi ro, quản lý đô thị, kiểm soát thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ đa dạng sinh học.
...............Với nội dung này, Dự thảo đã đặt an ninh phi truyền thống (như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh mạng, khủng hoảng năng lượng) vào vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển quốc gia, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
...............6. Về công tác dân tộc, tôn giáo và chính sách xã hội
...............Dự thảo Đại hội XIV tiếp tục khẳng định công tác dân tộc, tôn giáo là vấn đề chiến lược, cơ bản, lâu dài của cách mạng Việt Nam, nhưng đồng thời có những điểm mới về phương pháp tiếp cận và mục tiêu chính sách.
...............Đảng chủ trương chuyển mạnh từ “hỗ trợ” sang “trao cơ hội phát triển”, tạo điều kiện để đồng bào các dân tộc thiểu số tự lực vươn lên, phát huy nội lực và bản sắc văn hóa riêng trong phát triển.
...............Dự thảo bổ sung yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, sử dụng cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số tại cơ sở. Đồng thời, Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, coi đây là công cụ quan trọng để thu hẹp khoảng cách phát triển, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.
...............Về chính sách xã hội, Dự thảo nhấn mạnh phát triển hệ thống an sinh xã hội đa tầng, toàn diện, bền vững; chú trọng bảo đảm quyền lợi của người lao động, người yếu thế; xây dựng xã hội học tập và nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội.
...............7. Về quốc phòng, an ninh và đối ngoại
...............Dự thảo Đại hội XIV tiếp tục khẳng định giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.
...............Điểm mới là Đảng nhấn mạnh kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, đối ngoại và phát triển vùng biên giới, biển đảo, trong đó coi xây dựng “thế trận lòng dân” là nền tảng vững chắc của nền quốc phòng toàn dân.
...............Về đối ngoại, Dự thảo xác định rõ yêu cầu nâng tầm đối ngoại đa phương, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất và hiệu quả, gắn chặt đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân.
...............Đảng chủ trương xây dựng nền kinh tế tự chủ gắn với hội nhập sâu rộng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng trước các biến động toàn cầu, điều này mở ra nhiều cơ hội cho các địa phương biên giới như Lai Châu trong phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại biên mậu và hợp tác xuyên biên giới.
...............8. Về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị
...............Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV tiếp tục khẳng định nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, đồng thời có nhiều điểm mới quan trọng:
...............Đề cao hơn nữa vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.
Nhấn mạnh xây dựng Đảng về đạo đức, coi đây là “nền tảng tinh thần của Đảng”, là điều kiện tiên quyết để củng cố niềm tin của nhân dân.
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện chuyển đổi số, bảo đảm tính công khai, minh bạch, gần dân, sát dân.
...............Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
...............Dự thảo cũng xác định rõ phương châm hành động: “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, thể hiện tinh thần chủ động, đổi mới, khát vọng vươn lên của toàn Đảng, toàn dân tộc trong giai đoạn mới.
...............Những điểm mới, quan trọng trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng phản ánh tầm cao mới trong tư duy lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam, cho thấy sự kiên định về mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đồng thời linh hoạt, sáng tạo trong phương thức lãnh đạo và tổ chức thực hiện.
...............Các nội dung đổi mới nêu trên không chỉ mở ra hướng phát triển chiến lược cho đất nước, mà còn là cơ sở quan trọng để các địa phương, nhất là các tỉnh vùng cao, biên giới như Lai Châu, nhận thức, cụ thể hóa và hành động trong thời gian tới.
...............II. NHẬN THỨC VÀ HÀNG ĐỘNG TỪ THỰC TIỄN TỈNH LAI CHÂU
...............Quán triệt tinh thần đổi mới, tầm nhìn chiến lược và những định hướng lớn được xác lập trong Dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu nhận thức sâu sắc rằng: đây không chỉ là văn kiện chính trị của toàn Đảng, toàn dân, mà còn là kim chỉ nam hành động định hướng cho sự phát triển bền vững của mỗi địa phương trong giai đoạn mới. Dự thảo Văn kiện lần này mang nhiều điểm mới quan trọng về tư duy phát triển, về phương thức lãnh đạo, về quan điểm văn hóa, con người, về mô hình tăng trưởng, an ninh con người và quản trị quốc gia hiện đại. Đối với Lai Châu - một tỉnh vùng cao, biên giới, có vị trí chiến lược đặc biệt ở cực Tây của Tổ quốc - việc quán triệt, cụ thể hóa và hành động theo tinh thần Dự thảo có ý nghĩa vừa cấp bách, vừa lâu dài, gắn liền với sự phát triển bền vững của toàn vùng Tây Bắc.
...............Trong nhận thức của Đảng bộ Lai Châu, tinh thần đổi mới của Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV thể hiện ở ba trụ cột cơ bản: phát triển nhanh và bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo; lấy con người làm trung tâm, là chủ thể và là động lực của phát triển; và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phục vụ nhân dân, lấy hiệu quả phát triển làm thước đo.
...............Những nội dung đó hoàn toàn phù hợp với yêu cầu phát triển của Lai Châu hiện nay, một địa phương đang nỗ lực vươn lên từ nền kinh tế thuần nông sang hướng công nghiệp, dịch vụ, du lịch và kinh tế biên mậu.
...............Trong hơn hai thập niên kể từ khi tái lập tỉnh, Lai Châu đã có những bước tiến quan trọng. Theo Văn kiện Đảng bộ tỉnh, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021–2025 đạt khoảng 5,4 %/năm; GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 65 triệu đồng, tăng 21,3 triệu đồng so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: nông - lâm nghiệp giảm còn 14,21%, công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 44,53%, dịch vụ chiếm 35,36%. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn khoảng 16,27%, giảm mạnh so với năm 2020; đời sống người dân từng bước cải thiện rõ rệt. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là giao thông, đô thị, điện, viễn thông được quan tâm đầu tư, tạo diện mạo mới cho tỉnh vùng cao biên giới.
...............Những kết quả này là minh chứng rõ nét cho sự vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể của địa phương. Đảng bộ tỉnh đã gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với ổn định xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia. Lai Châu cũng đã phát huy vai trò là cầu nối giao lưu kinh tế - văn hóa giữa Việt Nam và tỉnh Vân Nam - Trung Quốc, với hai cặp cửa khẩu quốc gia và hàng chục lối mở biên giới, góp phần thúc đẩy thương mại, du lịch, xuất nhập khẩu nông sản.
...............Tuy nhiên, khi đối chiếu với tinh thần đổi mới và yêu cầu phát triển mà Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đặt ra, Lai Châu vẫn đang đứng trước nhiều thách thức lớn. Trước hết, quy mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế còn nhỏ, chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên và nông nghiệp truyền thống, công nghiệp chế biến chưa phát triển mạnh, năng suất lao động thấp so với trung bình cả nước. Hạ tầng giao thông, logistics, hạ tầng số chưa đồng bộ, làm hạn chế khả năng thu hút đầu tư và kết nối vùng. Chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, tình trạng thiếu lao động kỹ thuật cao diễn ra phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, du lịch, năng lượng.
...............Ngoài ra, biến đổi khí hậu, thiên tai, sạt lở đất, lũ quét, cùng những khó khăn trong sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn là thách thức lâu dài đối với phát triển bền vững.
...............Từ thực tiễn đó, Đảng bộ tỉnh Lai Châu nhận thức sâu sắc rằng việc quán triệt và vận dụng những điểm mới trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là nhiệm vụ trọng tâm nhằm mở ra giai đoạn phát triển mới cho địa phương.
...............Trước hết, Dự thảo nhấn mạnh “hoàn thiện thể chế phát triển, biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh”. Đối với Lai Châu, đây là định hướng có ý nghĩa quyết định. Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục rà soát, cụ thể hóa các cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp với đặc thù vùng cao, biên giới, như: cơ chế ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng chiến lược; cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu khoáng sản, dược liệu và năng lượng tái tạo. Đồng thời, cần phát huy mạnh mẽ vai trò “chính quyền phục vụ”, nâng cao năng lực quản trị địa phương, đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong điều hành, hướng tới xây dựng chính quyền số, công dân số và nền kinh tế số vùng cao.
...............Tinh thần “lấy con người là trung tâm của phát triển” trong Dự thảo cũng được Đảng bộ tỉnh đặc biệt chú trọng. Lai Châu là nơi sinh sống của hơn 20 dân tộc anh em, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 80% dân số. Phát triển con người ở đây không chỉ là nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, mà còn là phát huy bản sắc văn hóa, khơi dậy lòng tự hào và ý chí tự lực vươn lên. Việc gắn kết giảm nghèo bền vững với phát triển văn hóa, giáo dục, y tế và an sinh xã hội phải được xem là nhiệm vụ chính trị xuyên suốt.
...............Trong những năm tới, Lai Châu cần triển khai mạnh mẽ các chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc; mở rộng đào tạo nghề gắn với thị trường lao động, đặc biệt trong các lĩnh vực du lịch cộng đồng, thương mại biên mậu, nông nghiệp hữu cơ; đồng thời tăng cường phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số, coi đó là nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của tỉnh.
...............Dự thảo Đại hội XIV cũng khẳng định tầm quan trọng của phát triển văn hóa, xây dựng hệ giá trị Việt Nam thời đại mới. Với Lai Châu, nơi hội tụ kho tàng văn hóa phong phú của các dân tộc Thái, Mông, Dao, Hà Nhì, Lự…, việc phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái chính là hướng đi phù hợp. Cần chú trọng quy hoạch, đầu tư xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù; đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Lai Châu là “miền đất hội tụ sắc màu văn hóa”, góp phần tạo việc làm, nâng thu nhập cho người dân. Đồng thời, công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở phải đi đôi với phòng, chống các biểu hiện mê tín, hủ tục lạc hậu, giữ gìn an ninh văn hóa, an ninh tư tưởng trong cộng đồng.
...............Một nội dung khác trong Dự thảo được Lai Châu đặc biệt quan tâm là bảo đảm an ninh con người, an ninh phi truyền thống và phát triển bền vững. Thực tế cho thấy, Lai Châu là địa phương chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu, thiên tai, sạt lở đất, lũ quét. Bên cạnh đó, tình hình tội phạm ma túy, buôn lậu, di cư trái phép qua biên giới còn tiềm ẩn phức tạp. Do đó, việc cụ thể hóa nội dung này phải được đặt trong chiến lược tổng thể: kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với quốc phòng – an ninh; tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ rừng đầu nguồn; xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và ứng phó thiên tai; nâng cao năng lực phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh trật tự khu vực biên giới.
...............Cùng với đó, cần huy động nguồn lực để phát triển hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu, khuyến khích mô hình kinh tế xanh, nông nghiệp hữu cơ, năng lượng tái tạo, những lĩnh vực mà Lai Châu có tiềm năng lớn.
...............Trên phương diện đối ngoại, tinh thần “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế” được Dự thảo Đại hội XIV khẳng định là yêu cầu khách quan của phát triển. Với đường biên giới dài hơn 265 km tiếp giáp Vân Nam (Trung Quốc), Lai Châu có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại biên mậu và hợp tác du lịch xuyên biên giới. Trong những năm tới, tỉnh cần tiếp tục mở rộng hợp tác với các địa phương của Trung Quốc, đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, khoáng sản, hàng thủ công; đồng thời tăng cường công tác đối ngoại nhân dân, giao lưu văn hóa, củng cố lòng tin, tình hữu nghị và hợp tác bền vững hai bên biên giới. Đây vừa là thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, vừa là bảo vệ an ninh biên giới quốc gia từ sớm, từ xa, bằng sức mạnh của nhân dân.
...............Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đặt trọng tâm vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đảng bộ tỉnh Lai Châu nhận thức rõ: muốn thực hiện thành công các mục tiêu phát triển, phải trước hết nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Những năm gần đây, công tác xây dựng Đảng ở Lai Châu có nhiều chuyển biến tích cực; tỷ lệ tổ chức cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 90%; việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai nghiêm túc, tạo sức lan tỏa trong xã hội. Tuy nhiên, ở một số nơi, năng lực lãnh đạo, phương thức hoạt động còn chậm đổi mới, việc nêu gương của cán bộ, đảng viên chưa thật sự thường xuyên. Do đó, trong thời gian tới, cần kiên định phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển”, gắn xây dựng Đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác đảng, bảo đảm công khai, minh bạch, gần dân, sát dân.
...............Nhìn tổng thể, việc quán triệt và vận dụng tinh thần Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng vào thực tiễn tỉnh Lai Châu vừa là yêu cầu khách quan, vừa là động lực để địa phương bứt phá trong giai đoạn 2025–2030. Lai Châu cần phát huy tối đa nội lực, tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, huy động các nguồn lực xã hội, phát triển đồng bộ ba trụ cột: kinh tế xanh - văn hóa bền vững - xã hội nhân văn, trên nền tảng quốc phòng - an ninh vững chắc. Mỗi cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên phải nhận thức sâu sắc rằng: tinh thần đổi mới không chỉ nằm trong văn kiện, mà phải trở thành hành động cụ thể, kết quả thiết thực, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu mà Đại hội XIV của Đảng đề ra./.
...............* Tài liệu tham khảo:
...............1. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng
...............2. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2025-2030
Tác giả: ThS. Trịnh Thị Hương- GIảng viên khoa Xây dựng Đảng
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thành viên đăng nhập
- Đang truy cập21
- Hôm nay1,533
- Tháng hiện tại9,561
- Tổng lượt truy cập10,247,486
